Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RECAİ KULAKSIZ
Danışman: ALİ DAŞKIN
Özet:Sunulan çalışmada, Saanen teke spermasının farklı antioksidanlar içeren sulandırıcılarla dondurulmasının başlıca spermatolojik özellikler üzerine etkileri araştırıldı. Araştırmada, Üniversite Çiftliği'ne ait dört adet teke kullanıldı. Her bir tekeden aşım mevsiminde (Ekim-Kasım, 2006) suni vajen yardımıyla haftada iki kez toplam on ejekulat alındı. Ardından, normospermik kaliteye sahip ejekulatlar birleştirildi ve ?split-sample? yöntemiyle değerlendirildi. Split-sperma örnekleri, üç farklı sulandırıcı (tris, T-, yağsız süt tozu, Y- ve laiciphos 488, L- kökenli) ve iki farklı antioksidan (5 mM sistein, S ve 1000 µg/ml hyaluronik asit, H) kullanılarak sulandırıldı. Ayrıca, dondurma işlemi için bütün gruplardaki sulandırıcılara %10 yumurta sarısı (Y) ve %5 gliserol (G) eklendi. Böylece, örnekler toplam dokuz ayrı çalışma grubuna ayrıldı: TS, TH, TK (kontrol); YS, YH, YK; LSS, LH, LK. Sulandırılmış sperma örneklerini içeren payetler +4 oC'de 2 saat süreyle ekilibre edildikten sonra, sıvı azot buharında (-120 oC) 15 dakika süreyle donduruldu ve sıvı azot (-196 oC) içinde saklandı. Tüm gruplardaki payetler 37 oC'de 30 saniye süreyle çözdürüldü. Sperma örnekleri spermatozoa motilitesi (%), canlılık (%), anormal spermatozoa (%), anormal akrozom (%) ve HOS (hypo-osmotic swelling) testi (%) yönlerinden değerlendirildi. Tris sulandırıcı grupları için, TS grubundaki motilite ve canlılık oranları (sırasıyla %24.5±2.29 ve %46.65±3.51), TH (sırasıyla %17.0±1.10 ve %33.18±2.06) ve TK (sırasıyla %19.5±1.16 ve %35.02±2.56) gruplarındaki oranlardan istatistiksel olarak daha yüksek (p<0.01) olmasına karşın, anılan gruplar arasında anormal spermatozoa, anormal akrozom ve HOS testi oranları yönlerinden önemli bir fark belirlenmedi (p>0.05). Yağsız süt tozu sulandırıcı grupları için, YS ve YK sulandırıcı gruplarındaki motilite oranları (sırasıyla %44.0±1.44 ve %39.5±3.11) YH grubundaki orandan (%30.5±1.57) daha yüksek (p<0.01) olmasına karşın, gruplar arasında canlılık, anormal spermatozoa, anormal akrozom ve HOS testi oranları yönlerinden önemli bir fark belirlenmedi (p>0.05). Laiciphos sulandırıcı grupları için, LS grubundaki motilite ve canlılık oranları (sırasıyla %42.0±2.49 ve %46.67±1.77), LH grubundaki oranlardan (sırasıyla %32.0±1.33 ve %39.59±1.09) daha yüksek (p<0.01) iken, LK grubundaki değerlerden (%37.5±1.86 ve %42.50±1.56) ise önemli bir farklılığı belirlenmedi (p>0.05). Ayrıca, anılan gruplar arasında anormal spermatozoa, anormal akrozom ve HOS testi oranları yönünden önemli bir fark belirlenmedi (p>0.05). Sonuç olarak, sunulan çalışmada elde edilen in vitro sperma kalitesi bulgularına göre; i) yağsız süt tozu ve laiciphos sulandırıcısının tris sulandırıcından daha üstün olduğu, ayrıca ii) sisteinin bir antioksidan olarak hyaluronik asitten daha iyi koruma sağladığı kanısına varıldı.AbstractThe aim of the present study was to investigate the effects of extenders containing different antioxidants upon the principle sperm characteristics of Saanen buck semen following freezing. For this, four bucks (of the University farm) were used. Semen was collected twice a week via an artificial vagina during the breeding season (October- November, 2006) to obtain ten ejaculates per animal. The ejaculates having normospermic quality were pooled and evaluated according to the ?split-sample? method. The samples were then extended in three extenders (tris, T-, skimmed milk, S- and laiciphos 488, L- based) without (as controls) or with the two antioxidants (5 mM cysteine, C and 0.1 mg/ml hyaluronic acid, H). For freezing process, all the extenders in each group also contained 10% egg yolk (Y) and 5% glycerol (G). By this way, nine experimental groups were assigned, as follows: TYG-C, TYG-H, TYG-O (control); MYG-C, MYG-H, MYG-O; LYG-C, LYG-H, LYG-O. Straws of extended semen were equilibrated at +4 oC for 2 h, frozen for 15 min in vaporised liquid nitrogen (at -120 oC) and then stored within the liquid nitrogen. The straws from all the groups were eventually thawed at 37 oC for 30 seconds. Of the semen samples, the parameters of sperm motility (%), viable spermatozoa (%), abnormal spermatozoa (%), abnormal acrosome (%) and hypo-osmotic swelling (HOS) test (%) were evaluated. For the TYG extender groups, the rates of motility and viability (24.5±2.29% and 46.65±3.51%, respectively) were significantly (p<0.01) higher for the TYG-C extender as compared to those of the TYG-H (17.0±1.10% and 33.18±2.06%, resp.) and TYG-O (19.5±1.16% and 35.02±2.56%, respectively). However, there was no such difference (p>0.05) between the extenders based on the rates of abnormal spermatozoa, abnormal acrosome and HOS test. For the MYG groups, the motility was significantly (p<0.01) higher for the MYG-C and MYG-O extenders (44.0±1.44% and 39.5±3.11%, respectively) as compared to that of the MYG-H (30.5±1.57%). However, there was no such difference (p>0.05) between the extenders based on the rates of viability, abnormal spermatozoa, abnormal acrosome and HOS test. For the LYG groups, the rates of motility and viability (42.0±2.49% and 46.67±1.77%, resp.) were significantly (p<0.01) higher for the LYG-C extender as compared to that of the LYG-H (32.0±1.33% and 39.59±1.09%, respectively), but not that of the LYG-O (37.5±1.86% and 42.50±1.56%, respectively). Additionally, there was no such difference (p>0.05) between the extenders based on the rates of abnormal spermatozoa, abnormal acrosome and HOS test. As a result, the present in vitro findings of semen quality parameters studied suggest that; i) both skimmed milk and laiciphos extenders were more favourable than tris, and that ii) the cysteine, as an antioxidant, provided a superior protection than the hyaluronic acid did.