Rivayetler ışığında talak


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ABDULHEKİM ÖZ

Danışman: KAMİL ÇAKIN

Özet:

İnsanın olduğu yerde aile hayatının varlığından söz etmek gerekir. Aile, iki yabancı insanın meşru ölçü ve prensipleri gözeterek hayatlarını birleştirmeleri ile meydana gelen bir sosyal kurumdur. Her inanç sistemi gibi İslam dini de hayata ait meselelerde kendi has ölçü ve sınırlar vaz eder. Evlilik yoluyla yeni bir aile oluşturmak isteyen Müslüman bireyler, bu ölçü ve sınırların getirdiği bir takım sorumlulukları kabul etmiş sayılır. Allah (c), kâinatı bir düzen ve hiyerarşik bir kurallar manzumesi içinde yaratmıştır. Sünnetullah kâinatın tedvirini sağlayan ilahi yasalar demektir. Dünyayı idare ve imar etme görevini üstlenen insan, bu kurallara uyduğu ve sünnetullahı yani ilahi yasaları hayatında uyguladığı ölçüde sorumluluğunu yerine getirmiş kabul edilir. Kendisi için yaratılmış olan tabiatta mevcut olan düzenin tabi olduğu ilahi yasaları insan kendi hayatında uygulamadığı zaman, yalnız kendisinin değil tabiatın da fıtratını bozmaktadır. Bir yaşama düzeni/dini olarak İslam, eşlerin bir araya gelerek evlenmeleri sonucu aralarında oluşan duygusal bağı ilahi bir nimet; bu düzenin bozulmaması için de evliliği ve aile yuvasını mukaddes ilan etmiştir. Bu birlikteliğe bu kadar önem veren Allah (c), eşlerin ayrılığını sıradan bir durum olarak görmemiştir. İslam, eşlerin arasını bozan ve kadın ile erkeği bir birinden ayıranları "şeytanlar" olarak nitelendirmiştir. Ancak insanın olduğu yerde fikri ayrılıkların, beğeni ve tercihlerde farklılaşmanın olması ve bunların neticesinde ağır tartışmaların vuku bulması kaçınılmazdır. Eşlerin başkalarının etkisi veya zorlaması olmadan, mücbir sebepler dâhilinde meydana gelebilecek ayrılmalara bazı kural ve prensiplere uyulduğu takdirde izin vermiştir. Adına "talak" denilen bu ayrılık meselesine fıkıh disiplininde çok geniş bir yer verilmiştir. İslam hukukunda bu kadar geniş yer verilen talak meselesi, tabii olarak fıkıh mezheplerin farklı anlama ve yorumlama sistemleri ve modernitenin getirdiği farklı yaklaşımlar sebebiyle ihtilaflı bir sosyal mesele olmaya devam etmektedir. Bu çalışmamızda "Talak" meselesini, her hangi bir fıkıh ekolünün kaynakları ve görüşü doğrultusunda değil; fukahânın da kendi görüşlerine mesnet ve kaynak olarak alıp, üzerine reylerini bina ettikleri "Rivayetler"e bağlı kalarak anlatmaya çalıştık. Anahtar Kelimeler: Talak, Üç, Bir, Bid'i, Bette, Şahit, Muhayyerlik, Ric'î It is naturally axiomatic that family is always present where human life is present. Family is a social institution in which two individuals from different kinships legally agree to live together thereafter taking certain legitimate rules, principles and limits. Like any system of belief, Islam imposes its own measures and reulations on the issues related to Daily life. Individuals who seek to initiate a family life through marriage are considered to agree to attend to the obligations resulted from those measures. Allah(CC) created the universe in a certain order and a system of hierarchical rules. Sunnetullah is a term used to refer to the divine order of laws which causes the universe to regulate its own continuity. The human being who is expected to direct and improve the daily business of the world is regarded to complement his responsibility when s/he follows those natural laws, that is, sunnetullah in his own life. Contrarily, when they do not consider those limits and neglect them, they violate not only their own disposition but also the environment which was created solely for them. Islam regards the people who produce false news and calumnies and causes a wife and husband to break up as devils. However, it is possible that in human nature there are always conflicts of ideas, different preferences and even strong disagreements and as a result, it is inevitable to live through arguments light or heavy. Therefore, partners are allowed to break up in case there are compelling causes providing that they keep up with some certain rules and codes. This concept called "talak" is discussed widely in Islamic canonical jurisprudence. This matter with great attention in Muslim law code still remains as a controversial issue as result of different interpretive methods of Islamic schools of religious laws and also of different approaches resulting from modernity. In this study, we discuss the talak/divorce as a field of Sharia discipline depending on the narratives/rivayah directly from the prophet's time on which Muslim scholars base their own judgments; not relying on the sources and doctrines of certain schools of the scholars/fuqaha's Key words: Talak, Üç, Bir, Bid'i, Bette, Şahit, Muhayyerlik, Ric'î