Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KENAN DELİL
Danışman: HALİL GÜRHAN KARABULUT
Özet:Boy kısalığı (BK) güçlü genetik komponenti olan, multifaktöriyel gelişimsel bir durumdur. Çocukluk çağında en sık görülen klinik durumlardan biridir. BK'ya neden olabilecek birçok gen tanımlanmıştır ve bunların en önemlilerinden bir tanesi SHOX genidir. SHOX geni mutasyonunun idyopatik boy kısalığı (İBK), Turner sendromu, Leri-Weill diskondrosteozu ve Langer mezomelik displazisine neden olduğu gösterilmiştir. Kullanılan tarama yönteminin ve hasta seçim kriterlerinin farklılığına göre İBK'da SHOX geni mutasyonları %2-15 olarak bulunmuştur. SHOX geni mutasyonlarının yaklaşık %80'ini delesyonlar, geri kalan kısmını nokta mutasyonları oluşturur. İBK'da büyüme hormonu tedavisine yanıt veren alt grup olan SHOX geni mutasyonuna sahip olguları saptamak önemlidir. Bu çalışma ile; 1. İBK'da BH tedavisine yanıt veren alt grup olan SHOX geni mutasyonuna sahip olguları saptamak, 2. Ülkemizdeki İBK olgularında SHOX geni mutasyonlarının sıklığı ve dağılımının tespitine olanak sağlanmak, 3. SHOX geni mutasyonu saptama ihtimali yüksek olan hasta alt gruplarını belirlemek, 4. Bu bilgilere dayanılarak mutasyon sıklığı ve hasta gruplarına göre genetik test algoritması geliştirmek, 5. SHOX geni analizi için ülke genelinde hizmet verebilecek alt yapı ve deneyime sahip bir merkez oluşumunu sağlamak hedeflenmiştir. Çalışmamızda, klinik ve laboratuvar olarak İBK tanısı almış, sitogenetik olarak normal bulunmuş, pediatrik yaş grubu hastalar incelemeye alınmıştır. Delesyonların tespiti için mikrosatellit marker analizi ve FISH analizi gerçekleştirilmiştir. Delesyon saptanmayan olgularda dizi analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda 38 hastada gerçekleştirilen delesyon ve sekans analizi sonucunda bir (yaklaşık %2.6) hastada heterozigot delesyon saptanmıştır. Sekans analizinde mutasyon tespit edilmemiştir. Çalışmamızda İBK hastalarında saptanan SHOX geni mutasyon oranı daha önceki çalışmalarla uyumlu bulunmuştur. İBK olgularında SHOX geni mutasyonu saptama ihtimali yüksek hastaların seçiminde SHOX geni eksikliğine özgü Madeleng deformitesi yanında, ön kol kısalığı, kulaç-boy farkı, İAY ve ekstremite-gövde oranının kullanılmasının faydalı olacağı düşünülmüştür.Abstract Short stature (SS) is a multifactorial developmental condition and has a strong genetic component. SS is one of the most frequent clinical condition in childhood. A lot of genes have been reported to cause short stature and one of the most important of these genes is SHOX gene. Loss of SHOX gene has been shown to result in idiopathic short stature (ISS), Turner syndrome, Leri-Weill dyschondrosteosis and Langer mesomelic dysplasia. Depending on the methods used in mutation screening, SHOX gene mutations vary from %2-15. About %80 of SHOX mutations consist of deletions and the remaining mutations are point mutations. It is important to detect ISS patients with SHOX gene mutations since these patients respond to growth hormone therapy. In this study, it is aimed; 1. to determine ISS patients with SHOX mutations who respond well to growth hormone therapy 2. to determine the frequency and distributions of SHOX gene mutations in our country, 2. to determine sub-group of patients clinically who may have a high probability of having SHOX gene mutations, 3. to perform genetic test algorithm according to mutation frequency and patient sub-group, 4. to constitute an experienced genetic centre which can serve as a center for SHOX gene mutation analysis country-wide. 38 cytogenetically normal patients diagnosed with idiopathic short stature after clinical and laboratory examination were included in this study . Microsatellite marker and FISH analysis were performed to detect deletions and then sequence analysis was performed in patients with no deletion. In our study group, heterozygous deletion was dedected in one patient (about%2.6). Sequence analysis performed in remaining 37 patients showed no mutation. The ratio of SHOX gene mutations were found to be about %2.6 which is in accordance with other studies in the literature. In addition to Madelung deformity which is specific for SHOX deficiency, use of short forearm, armspan-height difference, % body-mass index and extremity-trunk ratio were suggested to be useful in determining sub-group of patients who may have a high probability of having SHOX gene mutations.