Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜL OLGUN KARACAN
Danışman: REYHAN ÇOLAK
Özet:Anadolu, Miosen ve Kuvaterner döneminde ortaya çıkan jeolojik ve iklimsel olaylar neticesinde populasyonlar arası farklılaşmaları sağlayacak çok sayıda kompartımana bölünmüştür. Bu tezin amacı, Apodemus mystacinus populasyonlarındaki tür içi genetik farklılaşmayı ve bu farklılaşmaya neden olan evrimsel süreçleri ortaya koymaktır. Bu bağlamda Türkiye?de yayılış gösteren A. mystacinus populasyonları arasındaki genetik farklılaşmayı ortaya koymak için mtDNA bölgesine ait iki bölgenin (sitokrom b ve D-loop) PZR-RFLP ve dizi analizi çalışması yapılmıştır. Yapılan analizler doğrultusunda A. mystacinus populasyonlarının taksonomisi ve genetik yapısı ortaya konmuş ve istatistiksel filogenetik yöntemleri kullanılarak bu türün zaman içindeki farklılaşma nedenleri evrimsel ve ekolojik açıdan değerlendirilmiştir. Bu tez çalışması sonucunda A.mystacinus populasyonlarının 3 grup oluşturduğu ortaya koyulmuştur. Bu 3 grup; Grup 1: Ordu, Trabzon, Rize, Artvin, Erzincan, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Adana; Grup 2: Mersin, Konya, Burdur, Antalya ve Muğla; Grup 3: Kastamonu, Zonguldak, Düzce, Balıkesir, İzmir ve Aydın populasyonlarından oluşmaktadır. Bu 3 grup daha önce literatürde önerilen 3 alttürü işaret etmektedir. Populasyonlar arasındaki farklılaşmanın özellikle Pliyosen ve Pleistosen dönemindeki fay hareketlerine ve değişen iklimsel şartlara bağlı olarak ortaya çıkan coğrafi değişikliklerden kaynaklandığı tartışılmıştır.AbstractAs a result of geologic and climatic events during the Miocene and Quaternary, Anatolia was divided into lots of compartment causing differentiation among populations. The aim of this thesis, to determine the genetic differentiation within Apodemus mystacinus populations and the evolutionary processes that triggered this differentiation. In accordance with this aim, genetic differentiation between Apodemus mystacinus populations distributed in Turkey were determined using mtDNA PCR-RFLP and sequence analysis of cytochrome b and D-loop. Analysis set out the taxonomy and the genetic structure of A. mystacinus populations and also the reasons of differantiations were evaluated in evolutionary and ecological terms over time. As a result of this study, A. mystacinus populations included 3 groups as: Group 1: Ordu, Trabzon, Rize, Artvin, Erzincan, Adıyaman, Kahramanmaraş and Adana; Group 2: Mersin, Konya, Buyrdur, Antalya and Muğla; Group 3: Kastamonu, Zonguldak, Düzce, Balıkesir, İzmir and Aydın. These 3 groups are indicated the 3 subspecies suggested in literature before. Differentiation among populations, especially during the Pliocene and Pleistocene, which is caused by the geographical changes differantiating due to the fault movements and climatic conditions are discussed.