Çoklu Sistemlerde İlave Bileşen Kaynaklı Dönem Değişimlerinin AnaliziYazılımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BARIŞ GÜLER

Danışman: Özgür Baştürk

Özet:

Bu tez çalışması, temelde ilave bileşen kaynaklı ışık-zaman etkisi olmak üzere, çeşitli fizik-

sel mekanizmalar kaynaklı Tutulma Zamanlaması Değişimi (ing, Eclipse Timing Variation

- ETV) ya da daha yaygın bilinen adıyla O-C eğrisi analizlerini gerçekleştirmeyi amaçlayan

bir yazılım paketini (oc_py) tanıtmak ve kullanıcı kılavuzunu bir arada sunmayı amaçla-

maktadır. Yazılım, çift yıldızların fotometrik gözlemlerle elde edilen örtme / örtülme za-

manları ve bir lineer efemeris denklemi üzerinden hesaplanan tutulma zamanları arasındaki

farklardan (O-C) hareketle O-C verisini oluşturur, istenen fiziksel mekanizmalara ilişkin

teorik O-C modellerinin oluşturulmasını sağlar, bu modellerin veriye en küçük kareler yön-

temi, optimizasyon teknikleri ve olasılıkçı modelleme yaklaşımlarıyla uyumlanması için

araçlar sunar. O-C değişimine neden olan etkilerden ilave bileşen kaynaklı ışık-zaman etk-

isi gerek Kepleryan, gerekse de Newtonyan (dinamik) yörünge modelleri bağlamında ele

alınmıştır. Yazılım açık kaynak kodlu ve özgür bir yazılım paketi olarak Python dilinde ve

modüler yapıda geliştirilmiştir.