İngiliz roman geleneğinde çocuk edebiyatının gelişimi: Arketipçi eleştiri kuramına göre Alice Harikalar Diyarında, Define Adası, Orman Kitabı eserlerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİHAL DEMİRKOL

Danışman: UFUK EGE UYGUR

Özet:

Bu tez çalısması, Lewis Carroll’ın Alice Harikalar Diyarında, Robert Louis Stevenson’ın Define Adası ve Rudyard Kipling’in Orman Kitapları adlı romanlarının Arketipçi Elestiri Kuramına göre incelenmesini içermektedir. Romanların incelenmesinde Arketipçi Elestiri Kuramından Jung, Campbell ve Frye’ın çalısmalarından faydalanılmıstır. İlk bölümde çocuk edebiyatının tarihçesi verilmistir ve çocuk edebiyatının geç gelismesinin nedenleri arastırılmıstır. İkinci bölümde Arketipçi Elestiri kuramı ele alındıktan sonra diger bölümlerde çocuk edebiyatının altın çagında yazılan Alice Harikalar Diyarında, Define Adası ve Orman Kitapları adlı eserler Arketipçi Elestiri Kuramı çerçevesinde ayrıntılarıyla incelenmistir. Romanların analizinde Arketipçi kuramı kullanmanın faydalı bir yöntem oldugu çalısma boyunca görülmüstür. Romanlardaki karakterlerin hikâyeleri, Jung’un “bireysellesme” adını verdigi süreçle iliskilendirilerek incelenmis ve arketipsel karakterler romanlardaki karakterlerle bagdastırılarak açıklanmıstır. Roman kahramanların yolculukları, Campbell’in bahsettigi ‘kahramanın yolculugu asamaları’na göre incelendiginde üç kahramanın yolculuklarının aynı temel asamaları izledigi görülmüstür. Frye’ın yaptıgı sınıflamaya göre ele alındıgında, bu romanlarda anlatılan hikâyenin yaz mevsimiyle iliskilendirilen romans türünün özelliklerini tasıdıgı görülmüstür. Arketipçi elestiri kuramı 254 dogrultusunda yapılan analiz, üç romanın temelinde de aynı arketipsel yolculuk ve arayıs motiflerinin yattıgını ve benzer arketipsel imgeler etrafında sekillendigini göstermistir; bu da okuyucuyu edebiyatın bir bütün oldugu ve ayrıntılar degisse bile özün aynı kaldıgı sonucuna ulastırır.