Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLİZ ALTOPARLAK
Danışman: ŞEHİM KUTLAY
Özet:Osteoartrit (OA) ağrı ve özürlülüğe neden olan ve dünyada en sık görülen kronik eklem hastalığıdır. Semptomatik diz osteoartriti, 60 yaşın üzerinde toplumun yaklaşık % 50'sinde ortaya çıkmaktadır. Konvansiyonel grafilerin erken tanı koyma, hastalık şiddeti ve progresyonunu değerlendirmede yetersiz kaldığı görülmüştür. Osteoartritte eklem kıkırdağının direkt ve noninvaziv olarak değerlendirilmesinde MRG ideal bir yöntem olarak görünmektedir. Bu prospektif klinik çalışmanın amacı, diz OA'inde MRG ile eklem kıkırdağını tüm yüzeylerde ve kompartmanlarda değerlendirmek ve bu bulguların klinik değerlendirme parametreleri ile ilişkisini araştırmaktı. Bu amaca yönelik, hastalık sürecinde hastalık şiddetinin değişimiyle MRG bulgularının değişip değişmediği araştırıldı. Bu çalışmaya Amerikan Romatizma Derneği tanı kriterlerine göre diz osteoartriti tanısı konmuş ve Kellgren-Lawrence radyolojik evrelemesine göre Evre1-4 arasında olan 64 hasta (14 erkek, 50 kadın, ortalama yaş 57.5±9.0) alındı. Manyetik rezonans görüntüleri, 1,5 Tesla MRG cihazında diz koili kullanılarak elde edildi. Diz eklemi 15 kompartmana ( patella medial faset, patella lateral faset, femur medial anterior, femur medial santral, femur medial posterior, femur lateral anterior, femur lateral santral, femur lateral posterior, tibia medial anterior, tibia medial santral, tibia medial posterior, tibia lateral anterior, tibia lateral santral, tibia lateral posterior, tibia subspinöz alan) ayrılarak, kıkırdak sinyal, morfoloji ve kalınlığı Whole Organ MRI Skorlaması (WORMS) ile 2 radyolog tarafından değerlendirildi. Radyolojik değerlendirme ile eş zamanlı olarak hastalar ağrı şiddeti için görsel analog skala (GAS), fonksiyonel durum için Western Ontario McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi (WOMAC LK 3.1 versiyonu) ve Lequesne İndeksi ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi için Nottingham Sağlık Profili ve Sağlık Değerlendirme Anketi kullanılarak değerlendirildi. Manyetik rezonans görüntüleme ile değerlendirmeler başlangıçta ve 6. ayda yapıldı. Başlangıç değerleriyle karşılaştırıldığında 6. ayda ağrı, fonksiyonel durum ve sağlık değerlendirme parametrelerinde olumlu yönde iyileşme olduğu gözlendi. Lequesne indeksinde, WOMAC ağrı, tutukluk, fonksiyon parametrelerinde ve total WOMAC skorunda, NHP'nin ağrı ve distres bölümlerinde iyileşme istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Altı ay arayla çekilen MRG'lerde WORMS skorlamasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Hastalardaki kemik iliği değişikliği, subartiküler kist, eklem sıvısı ve sinovyal kalınlaşma oranının fazla olduğu gözlendi. Femur lateral anterior'daki MRG skorlarının erkeklerde daha yüksek olduğu görüldü. Tibia medial santral(TMS) kıkırdak MR değerlendiriminin ağrı, tutukluk, fonksiyon, yaşam kalitesi gibi klinik bulgularla ve radyolojik evreleme ile korele olduğu gösterildi. Diğer diz kompartmanları ile klinik parametreler arasındaki ilişkili TMS'deki kadar anlamlı bulunmadı. Sonuç olarak, 6 ay arayla yapılan MRG'lerde kıkırdak sinyal, morfoloji ve kalınlığında farklılık görülmedi. Tibia medial santraldeki MRG bulgularının klinik parametreler ile ilişkili olduğu ve bu ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu gösterildi. AbstractOsteoarthritis is the most frequent chronic joint disease in the world causing pain and disability. Symptomatic knee osteoarthritis occurs in approximately 50% of the population after the age of 60. It has been recognised that conventional radiology is inadequate in early diagnosis and evaluating the severity and the progression of disease. Magnetic resonance imaging is considered an ideal method in the direct and noninvasive evaluation of joint cartilage in osteoarthritis. The aim of this prospective clinical study was to evaluate joint cartilage in osteoarthritis in all surfaces and compartments using MRI and to investigate the relation of these findings with clinical evaluation parameters. For this purpose, it was investigated whether MRI findings changed in parallel to the alterations in the severity of disease during disease process. Sixtyfour patients ( 14 male, 50 female, mean age 57.5+-9.0) who diagnosed with knee osteoarthritis according to American College of Rheumatology diagnostic criteria and who were included in stage 1-4 according to Kellgren-Lawrence radiological staging. Magnetic resonance images were obtained using knee coil in 1.5 tesla MRI device. Knee joint was divided into 15 compartments ( patella medial facet, patella lateral facet, femur medial anterior, femur medial central, femur medial posterior, femur lateral anterior, femur lateral central, femur lateral posterior, tibia medial anterior, tibia medial central, tibia medial posterior, tibia lateral anterior, tibia lateral central, tibia lateral posterior, tibia subspinous area) and cartilage signal, morphology and thickness were evaluated by two radiologists using Whole Organ MRI Scoring System (WORMS). The patients were evaluated with visual analog scale (VAS) for pain, Western Ontario McMaster Universities Osteoarthritis Index (WOMAC LK 3.1 version) and Lequesne Index for functional status and Nottingham Health Profile and Health Assessment Questionnaire for quality of life, concurrently with radiological examination. Evaluations with MR imaging were carried out at the baseline and at 6th month. Compared to baseline values, improvement was observed in pain, functional status, and health evaluation parameters at the 6th month. With Lequesne index, improvement in WOMAC pain, stifness, function parameters, and total WOMAC score and in pain and distress part of NHP were found statistically significant. No significant difference was observed in WORMS scoring in sixth month MRI examinations. It was observed that alterations in bone marrow, subarticular cyst, joint fluid and synovial thickening were more pronounced in the patients. It was established that MRI scores in lateral and anterior femur were higher in males. It was also demonstrated that tibia medial central (TMS) cartilage MR evaluation correlated with clinical findings such as pain, stifness, function and quality of life and radiological staging. The relation between other knee compartments and clinical parameters was not found as significant as that found with TMS. In conclusion, no difference was found between cartilage signal, morphology and thickness in MRI after six months . It was shown that MRI findings in tibia medial central were correlated with clinical parameters with a clinical significance.