Traktörle çekilir elektromanyetik (EM) elektriksel iletkenlik sensörü ile bazı toprak özelliklerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: UĞUR YEGÜL

Danışman: UFUK TÜRKER

Özet:

Bu çalışma Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Haymana Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde 5 dekarlık arazide 7 çeşit elmaya ait deneme bahçesinde yapılmıştır. Çalışmanın amacı toprağın elektriksel iletkenliğinin belirlenmesi ve bu iletkenlik değerleri ile bazı toprak özellikleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesidir. Çalışmada EM38 adı verilen elektromanyetik prensiple ölçüm yapan bir sensör kullanılmıştır. Ölçümler sensör omuzda taşınmak suretiyle gerçekleştirilmiştir. EM38 sensörü el tipi bir arazi bilgisayarına ve bir GPS konum bilgileri alıcısı bağlanarak gerekli veriler kayıt altına alınmıştır. EM38 sensörü yerden 20 cm yükseklikte, toprağa temas etmeden ölçümler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bu veriler GIS tabanlı bir yazılım ile haritalara dönüştürülerek toprağın elektriksel iletkenlik haritası çıkartılmıştır. Sensör yardımıyla elde edilen elektriksel iletkenlik değerlerinin doğruluğunu belirlemek amacıyla, sensör değerleri ile aynı noktalar için alınan toprak örneklerinden elde edilen laboratuar analizleri elektriksel iletkenlik değerleri ile kıyaslandığında aralarında yüksek bir ilişki (r2= 0.89) saptanmıştır. Toprak örneklemesi yapılacak noktaların fiziksel ve kimyasal özellikleri toprak laboratuarında analiz ettirildikten sonra, bu noktaların elektriksel iletkenlik değerleri ile toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, EM38 sensörü ile toprak örneklerinin analizi sonucu elde edilen EC değerleri arasında kuvvetli bir ilişki saptanmıştır. EC ile SO4-2 (me/L) değerleri arasında r2=0.83; EC ile CEC (me/L) değerleri arasında r2=0.74; EC ile Mg+2 (me/L) değerleri arasında r2=0.56; EC ile nem içeriği arasında r2=0.55; EC ile kum içeriği arasında r2=0.44; EC ile kil içeriği arasında r2=0.53; EC ile tarla kapasitesi değerleri arasında r2=0.36 ve EC ile solma noktası değerleri arasında r2=0.42 doğrusal ilişkiler tespit edilmiştir.