Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NÜKHET BALLIEL
Danışman: Mine Esin Ocaktan
Özet:Bu çalışma Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi'nde çalışan hemşirelerin sağlığı geliştirici yaşam biçimi davranışlarını ve ilişkili faktörleri saptamak amacıyla yapılmış tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi'nde görev yapan 550 hemşireden yaş, öğrenim durumu, görev yaptığı birime göre tabakalanarak 280 hemşire örnekleme alınmıştır. Ancak, bunlardan 10 kişi raporlu, izinli olma ve görevden ayrılma gibi nedenlerle araştırma kapsamına alınmamış, çalışma 270 kişi üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak 32 sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu, Sağlığı Geliştirici Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği 2 kullanılmıştır. İstatistiksel analizde t-testi, anova ve tukey testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hemşirelerin %49,6'sının ön lisans mezunu olduğu, %58,1'inin evli olduğu, %82,2'sinin haneye giren toplam gelir durumunun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yine hemşirelerin %46,3'ünün sağlığını orta düzeyde bulduğu, %44,1'inin yemek yeme alışkanlığının düzenli olduğu, %48,1'inin uyku alışkanlığının düzensiz olduğu, %34,1'inin hala sigara içmekte olduğu, hemşirelerin sadece %8,5'inin kronik bir hastalığa sahip olduğu, %71,5'inin egzersiz yapmadığı, %65,2'sinin normal kiloda olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin Sağlığı Geliştirici Yaşam Biçimi Ölçeği puan ortalaması 122,62±19,47 olarak bulunmuştur. Alt ölçeklerden en yüksek puan ortalaması 25,98±5,00 ile Kendini Gerçekleştirme, en düşük ortalama ise 13,91±4,50 ile Egzersiz alt ölçeğinden alınmıştır. Araştırma kapsamındaki hemşirelerde medeni durum, çocuk varlığı ile Egzersiz alt ölçek puanı arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Haneye giren toplam aylık gelir düzeyi düşük olan hemşirelerde Sağlık Sorumluluğu, Stresle Baş Etme ve ölçek genelinden alınan toplam puan ortalamaları diğerlerinden daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Kadrolu çalışanlarda Stresle Baş Etme alt ölçek puan ortalamasının sözleşmeli çalışanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sağlık durumu algıları ile Kendini Gerçekleştirme alt ölçek puanı arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur. Sağlık durumunu çok iyi olarak algılayanların, Kendini Gerçekleştirme alt ölçek puanı, sağlık durumunu orta olarak belirtenlere göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Yemek yeme alışkanlığı ile Kendini Gerçekleştirme ve Beslenme alt ölçek puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur. Buna göre, düzensiz yemek yeme alışkanlığına sahip olanların, Kendini Gerçekleştirme alt ölçek puan ortalamalarının, düzenli ve zaman buldukça düzenli yemek yeme alışkanlıklarına sahip olanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Araştırma kapsamındaki hemşirelerde yaş, öğrenim durumu, aile tipi, meslekte çalışma süresi, görev yaptıkları birim, haftalık çalışma saati, çalıştığı servisten memnuniyeti, BKİ, uyku alışkanlıkları, sigara içme, stres karşısında verilen tepki ile Sağlığı Geliştirici Yaşam Biçimi Ölçeği ve alt ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmamıştır. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları konusunda hemşirelerin hizmet içi eğitimlerle bilinçlendirilmesi gerektiği, egzersiz konusunda özendirici eğitim programlarıyla egzersize teşvik edilmesi gerektiği, eşit işe eşit ücret politikasının benimsenmesi gerektiği, hemşirelikte eğitimin standartlaştırılarak bilinç düzeyinin arttırılabileceği tespit edilmiştir.AbstractThis is a descriptive study that was conducted to determine the healthy lifestyle behaviours and related factors among the nurses at Ankara University İbn-i Sina Hospital. 280 nurses were got sampled among total 550 nurses working in the hospital, layering them according to their ages, education levels and units that they work in. However, among those 280 nurses, 10 of them were removed from the research due to the off-duty, resting, job leaving conditions and the study was conducted among 270 nurses. A Personal Information Form with 32 questions, Healthy Lifestyle Behaviors Scale 2 were used to get information. T-test, anova test, tukey test and kruskall wallis tests were used for statistical analysis. As a result of the study, 49,6% of the nurses graduated from vocational school, 58,1% of them are married, and 82,2% of them have an average household income. Also, 46,3% of the nurses have an average health status, 44,1% of them have a regular eating habit, 48,1% of them have irregular sleeping habits, 34% of them still smoke, only 8,5% of them have a chronical disease, 71,5% of them don?t work out , 65,2% of them have normal weight. The mean score of health lifestyle behaviors scale of the nurses was detected as 122,62±19,47. From sub-scales, the highest mean score with 25,98±5,00 was detected from ?self-realization?; and the lowest mean score was detected from ?exercise? with 13,91±4,50 points. Within the scope of research on nurses; statistically significant difference was detected between marital status, child entity, exercise and sub-scale score (p<0,05). For the nurses having lower household income, health responsibility, dealing with stress and the total score means taken from general scale is lower than the others (p<0,05). The score of the dealing stress subscale in service staff nurses are higher than the nurses under contract (p<0,05). Statistically significant difference was detected among perception of health status and ?self realization? sub-scale score. Mean score of self realization sub-scale that nurses who think that their health condition is very well, higher than who think they are in normal health condition (p<0,05). Statistically significant difference was found between ?self realization? sub-scale score and nutrition habituation. Accordingly, mean scores of self realization sub-scale that nurses who have irregular nutrition are higher than who have regular and at odd moments regular nutrition. Within the scope of research on nurses; statistically significant difference wasn?t detected among age, education level, family type, duration in the profession, working unit, weekly working hours, satisfaction from the working service, body mass index, sleeping habits, smoking, response against stress and healthy lifestyle behaviour scale with sub-scale score means. These were also detected: About healthy lifestyle behaviors; the necessity of awareness of the nurses by in-service training, to encourage them to exercise by incentive training programs, the necessity of ?equal pay for equal work? policy, to increase the level of awareness by standardizing the nursery education.