Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZİKRULLAH AHMET BARİT
Danışman: TAHİR DAŞKAPAN
Özet:Bu tezde daha önce grubumuz tarafından diorganilkadmiyum bileşiklerinin ketoksimlerle elektrofilik aminasyonu için geliştirilen CuCN katalizli aminasyon yönteminin uygulanabilirliğini artırmaya yönelik katalitik çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, CuCN’ye göre daha güvenli olan CuCl, CuBr, CuI, CuSCN, CuSPh, CuCl2, CuBr2 veya Cu(SCN)2 katalizörlerinin kullanılabileceği gözlenmiştir. Bu yolla fonksiyonlu grup içeren aril aminler iyi-yüksek verimlerle elde edilmiştir. Bu katalizörlerin etkinlikleri, diarilkadmiyum reaktifi türünün yanı sıra aminasyon reaktifinin yapısı bakımından da katalitik etkinlikleri araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar bu tür katalizörlerin ketoksimdeki ayrılan grup türü açısından ve C=N bağında karbona bağlı organil grupları açısından uygulanabilir olduklarını göstermiştir. Organometalik reaktifler kullanılarak yürütülen bütün reaksiyonlar tek kullanımlık şırıngalar ve kannula kullanılarak argon atmosferi altında yürütülmüştür. Reaksiyon sonunda oluşan aril aminler benzamid türevlerine dönüştürülerek reaksiyon karışımından ayrılıp saflaştırılmışlardır. Doğrulukları erime noktaları ile gösterilmiştir. cIn this thesis, catalytic studies have been carried out to improve the applicability of CuCN catalyzed amination method developed for electrophilic amination of diorganylkadmium compounds with ketoximes previously by our group. As a result of the studies, it has been observed that the catalysts containing CuCl, CuBr, CuI, CuSCN, CuSPh, CuCl2, CuBr2 or Cu(SCN)2 which are safer than CuCN can be used. By this way functionalized aryl amines were obtained in good to high yields. The activity of these catalysts was investigated in terms of the type of diarylkadmium reagent as well as the structure of the amination reagent. Studies have shown that such catalysts are applicable in terms of the leaving group type in ketoxime and in terms of organyl groups bounded to carbon at the C=N bond. All reactions using organometallic reagents were carried out under argon atmosphere using disposable syringes and cannula. Aryl amines formed at the end of the reaction were seperated from the reaction mixture as their benzamide derivatives and purified by crystallization from ethanol-water mixture. Their structures were corrected by their melting points.