Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MAHMUT REŞAT SOBA
Danışman: Süleyman Taban
Özet:
Çinko uygulamalarının çay bitkisinin yaş yaprak verimi ve yaprakların çinko konsantrasyonu üzerine etkilerini belirlemek amacıyla Rize'nin Kalkandere ilçesinde tesadüf blokları deneme deseninde 2 yıl süreyle çakılı olarak deneme yürütülmüştür. Çay bitkisine çinko, çinko sülfat (ZnSO4.7H2O, %22 Zn) formunda topraktan (200 g Zn da-1), yapraktan (% 0.5 Zn) ve toprak+yapraktan homojen bir şekilde uygulanmıştır. Çinkonun yapraklarda dağılımını belirleyebilmek için her parselde 10 adet dal işaretlenmiş, her hasat döneminde bu dallardan 5 yapraklı sürgün örnekleri alınmış, sürgün boyları ölçülmüş ve sürgün üzerindeki yapraklarda analizler yapılmıştır. Her bir parseldeki çay yaprakları hasat edilerek verim belirlenmiştir. Çinko uygulamalarına bağlı olarak her hasat döneminde yaş yaprak verimi, sürgün boyları ve sürgünlerden elde edilen yapraklar ile sürgün genelinin çinko konsantrasyonu artmıştır. Sürgünlerde en yüksek çinko konsantrasyonu en genç yaprak olan birinci yaprakta elde edilmiştir. Çinko uygulamaları ile sürgün genelinde toplam azot, demir ve mangan konsantrasyonu artmış, fosfor konsantrasyonu azalmış, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve bakır üzerine etkisi ise önemli bulunmamıştır. Toprak ile birlikte yapraktan Zn uygulamasıyla toplam yaş yaprak verimi birinci yılda % 13 oranında artarak 2576 kg da-1 bulunurken, ikinci yılda % 10 artarak 3066 kg da-1 olmuştur. Sürgün genelinde çinko konsantrasyonları, denemenin birinci yılının I., II. ve III. hasat dönemlerinde, kontrol uygulamasında sırasıyla 11.1, 7.8 ve 19.0 mg kg-1 olarak belirlenirken, toprak + yaprak uygulamasında sırasıyla 20.7, 14.1 ve 28.1 mg kg-1 olarak belirlenmiştir. Denemenin ikinci yılında ise I., II. ve III. hasat dönemlerinde, kontrol uygulamasında sırasıyla 13.3, 11.1 ve 17.6 mg kg-1 olarak belirlenirken, toprak + yaprak uygulamasında sırasıyla 37.2, 21.1 ve 31.3 mg kg-1 olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çinko, çay verimi, çinko dağılımı, çinko uygulamaları