Yenilik ve teknolojik dönüşümlerin bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü performansına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSTAFA TAYLAN GÜVERCİN

Danışman: FAZIL GÖKGÖZ

Özet:

İnovasyon ve tetiklediği teknolojik dönüşüm iktisadi gelişmenin temelinde yer almaktadır. Teknolojik dönüşümler, Sanayi Devrimi'nden itibaren ellişer yıllık derin dalgalarla sosyo-ekonomik sistemde köklü değişikliklere yol açmaktadır. İçinde bulunduğumuz Mikro-elektronik Çağ'ın doğumu da, 1970lerdeki petrol kriziyle oluşan sorunlara yönelik düzenlemelerin getirdiği fırsatları iyi değerlendiren bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT) şirketleri eliyle olmuştur. Mikro-elektronik Çağ, dijital ağlar üzerinde yükselirken, çağın itici gücü olan ICT, mevcut iktisadi ve sosyal düzeni hızla dönüştürmektedir. Bu tez çalışması, son teknolojik dönüşüm dalgasının, ICT Sektörünün performansını finansal, etkinlik ve verimlilik açısından nasıl etkilediğini araştırmıştır. Dünyanın en büyük ICT şirketleri sektör düzeyinde ve katmanlar arası karşılaştırmalı olarak analiz edilmiş, dijital ağın yatırımlarını sırtlamış olan telekom operatörleri ise şirket düzeyinde incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, ICT sektörünün teknolojik dönüşüm dalgasının gücünü kaldıraç olarak kullanmayı başardığını ve sektörün finansal performansını etkileyici bir şekilde arttırdığını göstermektedir. Benzer şekilde, sektörün ortalama verimliliği analiz dönemi genelinde artarken, verimlilik artışının temel faktörünün inovasyon olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar, özellikle 2011 yılından sonra ICT sektörünün gelir üretme ve yatırım kapasitesindeki yavaşlamaya dikkat çekmektedir. Şirket düzeyindeki uygulama ise, organik büyüme ve operasyonel karlılık dikkate alındığında, operatörlerin ortalama etkinlik skorunun düşmekte olduğunu göstermiştir. Bununla beraber, tez kapsamında, operatörlerin etkinlik skoruna etki eden faktörler istatistiksel olarak tespit edilmiştir. Çalışma, sosyoteknik rejimin baskın aktörleri olan büyük ve yerleşik şirketlerce kısıtlanıyor olsalar da, küçük ve inovatif ICT şirketlerinin rejimdeki kırılmalar sonucu oluşan fırsat pencerelerini değerlendirme gücü olduğunun altını çizmektedir. Birikimli bilgi ve inovasyona dayanan bu güç, bu şirketlerin büyükler ile rekabet ederek, ana akımda yer edinebilmelerine ve etkileyici finansal sonuçlar elde edebilmelerine olanak sağlamaktadır. Innovation and the technological transformation lie at the heart of economic development. Technological transformations lead to profound changes in the socio-economic system. The birth of the current Micro-electronic Age is driven by the information and communication technology (ICT) companies, which successfully utilized the opportunities brought by the regulations against the issues started by the petrol crises in early 1970s. This thesis investigated, how the technological transformation wave effected the performance of the ICT industry in terms of finance, efficiency and productivity. The World's biggest ICT companies are analyzed at industry level with a cross-layer comparative approach, while the telecom operators are investigated at company level. Findings of this study showed that the ICT industry has been able to leverage the power of the technological transformation and increase its financial performance significantly. The average productivity of the industry has increased throughout the analysis period, while innovation is determined as the driving factor. Our results highlighted the slowdown in the ICT sector's revenue generation and investment capacity, especially after 2011. Company level analysis showed that average efficiency scores of the operators has been falling when the organic growth and operational profitability is taken into account. This study underlines that, the small and innovative ICT companies have the power to utilize the opportunity windows occurred as a result of the instability of the regime. Based on cumulative knowledge and innovation, this power enables these companies to compete with the incumbents, take place in the mainstream and achieve impressive financial results.