Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZEN YILDIRIM
Danışman: ÖMER KUTLU
Özet:Bu araştırmanın amacı, Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (Programme for International Student Assessment, -PISA-)’nın 2009 uygulamasına Hollanda, Kore ve Türkiye’den katılmış öğrencilerin okuduğunu anlama başarılarını öğrenci ve okul düzeyinde etkileyen faktörleri belirlemek, ülkeler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koymaktır. İlişkisel tarama modelindeki bu araştırmanın örneklemini PISA 2009 uygulamasına katılan Hollanda, Kore ve Türkiye’deki 15 yaş grubu öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada, PISA 2009 okuma becerileri başarı testinden, öğrenci ve okul anketlerinden Hollanda, Kore ve Türkiye için toplanan veriler kullanılmıştır. Öğrenci ve okul düzeyindeki değişkenlerin öğrencilerin okuduğunu anlama başarısı üzerindeki etkileri, ülkeler için oluşturulan iki düzeyli Aşamalı Doğrusal Modellemeyle test edilmiştir. Modellerin oluşturulması sırasında öğrenci ve okul düzeyinde belirlenen farklı kategorilerdeki değişkenler dikkate alınmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, Hollanda, Kore ve Türkiye’de öğrencilerin okuduğunu anlama puanları bakımından okullar arasında farklılıklar vardır. Hollanda ve Türkiye’de okuduğunu anlama puanı bakımından ortaya çıkan farkın çoğunluğu okullar arası, Kore’de ise öğrenciler arası farklardan kaynaklanmaktadır. Öğrenci düzeyi değişkenlerinin okuduğunu anlama puanları üzerindeki etkilerine ait bulgular incelendiğinde; öğrencinin, okumaktan zevk alma düzeyi, okuma sırasında anlama-hatırlama, özetleme stratejilerini kullanma sıklığı, ekonomik, ailesinin sosyal ve kültürel durumu değişkenlerinin benzer olarak Hollanda, Kore ve Türkiye’de okuduğunu anlama puanları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, bu özelliklere göre ülkelerdeki okulların okuduğunu anlama puanları arasında da farklılık olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte öğrencinin okuduğunu anlama puanları, Hollanda ve Türkiye’de kütüphane kullanma sıklığı, ezberleme stratejilerini kullanma sıklığı ve varlık düzeyiyle de benzer olarak ilişkilidir. Kore ve Türkiye’de ise öğrenci cinsiyetinin kız olması ve kontrol stratejilerini kullanma sıklığı değişkenleri, öğrencilerin okuduğunu anlama puanlarıyla ilişkilidir. Ülkeler arası benzer değişkenlerin yanı sıra farklı değişkenlerin bu ülkelerdeki öğrencilerin okuduğunu anlama puanlarında etkili olduğu gözlenmiştir. Bu değişkenler, internete dayalı okuma etkinlikleri, öğrencinin sınıf ortamı ve öğretmen davranışlarıdır. Okul düzeyi değişkenlerinin okuduğunu anlama puanları üzerindeki etkilerine ait bulgular incelendiğinde; Hollanda, Kore ve Türkiye’de okulun ortalama ekonomik, sosyal ve kültürel durumunun, benzer olarak okulların ortalama okuduğunu anlama puanları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Buna ek olarak, okuduğunu anlama puanları okul mevcudu, öğretmen niteliği, öğrenci davranışları, okul yönetimi ve öğretmenlerin eğitim sistemi ve okul içi görevlerde sorumluluk alması değişkenlerinden de etkilenmektedir. Yukarıda belirtilen öğrenci ve okul düzeyi değişkenleri birlikte modelle eklendiğinde Hollanda, Kore ve Türkiye’de öğrenci ve okul düzeyi değişkenlerinin okuduğunu anlama puanları üzerinde etkilerinin devam ettiği, yalnızca Kore’de okul düzeyi değişkenlerinden “öğrenci davranışı” değişkeninin okuduğunu anlama puanları üzerindeki etkisinin kalktığı gözlenmiştir.Abstract The aim of this study is to determine the factors affecting achievement of reading comprehension of students, having participated in Programme for International Student Assessment (PISA) from the Netherlands, Korea and Turkey in 2009, at student and school level; and to reveal the similarities and differences across countries. The sample of this study, a model of correlational survey study, consists of students in the Netherlands, Korea and Turkey, from the age group of 15, having taken part in PISA 2009 practice. In this study, data from PISA 2009 achievement test of reading scales, from student and school questionnaires collected for the Netherlands, Korea and Turkey. Effetcs of variables at student and school level have been tested out of different models based on two-level Hierarchical Linear Modelling established for countries. During the creation of models, models have been established regarding factors in different categories at student and school levels. According to the findings of the study, there are differences between the schools in the Netherlands, Korea and Turkey in terms of students' reading comprehension scores. The majority of differences in terms of reading comprehension scores arises from the differences between schools in the Netherlands and Turkey, and from the differences between students in Korea. When the results of the effects of student-level variables on reading comprehension scores are analyzed, the variables of student's enjoyment of reading, frequency of using the strategies of understanding-remembering, summarizing during reading, the economical, social and cultural status of the student's family have been determined to be effective on reading comprehension scores similarly in the Netherlands, Korea and Turkey. Furthermore, according to these features, it has been observed that there are differences across the reading comprehension scores of the schools in the countries. Additionally, the student's reading comprehension is similarly related with the frequency of the use of library, memorising strategies and wealth in the Netherlands and Turkey. On the other hand in Korea and Turkey, variables of student gender (female) and of the frequency of using control strategies are related with reading comprehension scores. As well as cross-country similar variables, different variables have been observed to be effective on reading comprehension scores of students in the countries. These variables are online reading activities, the student's classroom atmosphere and teacher behaviours. When the results of the effects of school level variables on reading comprehension scores are analyzed, it has been determined that in the Netherlands, Korea and Turkey, average economical, social and cultural status of the school is similarly effective on average reading comprehension scores of the schools. Additionally, reading comprehension scores get affected by variables of school size, teacher quality, student behaviours, school management and teachers' participation in education system and inschool tasks. When the variables of student and school level mentioned above were added together to the model, it was observed that in the Netherlands, Korea and Turkey, the effect of the variables of student and school level on reading comprehension scores continued; and that only in Korea the effect of the student-relation factor of the school level variable on reading comprehension scores became non significant.