Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PERVİN ÖZKARA
Danışman: AYLA SEVİM EROL
Özet:Modern insanın vücut değişiminin beslenme, çevre, genetiksel unsurlar vevaryasyonların etkisiyle devam ettiği bilinmektedir. Hominid evriminin en önemliadımı olan bipedalizmle başlayan bu değişim ateşin bulunmasıyla tetiklenmiştir.Buna bağlı olarak, beyin kapasitesindeki artış, yüz kaslarının zayıflaması, beslenmetarzı değişikliğinin M3’lerin sürme oranlarında meydana getirdiği değişikliklermerak uyandıran bir konudur. Tez kapsamında, Antik Dönemde yaşamış insanlarınve günümüzde Anadolu’da yaşayan insanların M3’leri incelenmiş ve merak edilenbu konuya ilişkin bilimsel veriler sunmak amaçlanmıştır.Modern Anadolu İnsanları’ nın M3’lerini somut bir şekilde ele alabilmekiçin Ankara ilinden 20-45 yaşları arasında 50’si kadın 50’si erkek olmak üzererastgele 100 adet bireyin radyografik görüntüleri incelenmiştir. Toplam 400 adetM3’ün çene içindeki pozisyonları sürmüş, gömülü ve konjenital olarak eksik M3olarak üç kategoriye ayrılmıştır.Antik Dönem Anadolu İnsanları’ na ait M3’lerin incelenebilmesi içinAnadolu’da yapılan kazılarda ele geçirilen M3’ler incelenmiştir. İncelenençalışmalarda birey ve diş sayısının yetersiz olması sebebiyle sadece Sevim; Yaşar vediğ. (2011)’nin çalışması ve Özbek ve diğ. (2003)’nin Üst Paleolitik Dönemİnsanlarının M3’leri üzerine yapmış olduğu çalışmanın sonuçları değerlendirmeyealınmıştır.Örneklem grubumuzda yer alan bireylerin yaklaşık olarak yarısındaM3’lerin konjenital olarak eksik ya da gömülü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sürmüş ve konjenital olarak eksik M3’lerin sayısı bulunduğu çeneye ve cinsiyete bağlı olarakfarklılık göstermektedir. Bu durumun aksine, gömülü M3 sayısında, cinsiyete veM3’lerin bulunduğu çene bağlı olarak bir farklılık gözlenememiştir.Çalışmamız kapsamında incelenen bireyler Antik Dönem Anadolu İnsanı ilekarşılaştırılmış ve M3’lerin sürme oranlarında azalmış olabileceği sonucunaulaşılmıştır. Antik Dönem Anadolu İnsanları’ nın M3’lerinden daha güvenilirsonuçlar elde edebilmek için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğu görülmüştür.Araştırmamızın, ülkemizde yapılacak olan benzer çalışmalara katkısağlayacağı ve sunulan bilgilerin yapılacak olan çalışmalara temel oluşturacağınıdüşünmekteyiz.AbstractIt is known that the bodies of modern humans continue to change under theinfluence of diet, environment, genetic elements and variations. These changes beganwith bipedalism, which can be considered as the most important step in the evolutionof hominids and were triggered by the discovery of fire. Accordingly, the eruptionratios of M3 teeth is an intriguing point of interest, concerning the increase of thebrain capacity, weakening of facial muscles and changes in diet. Within the scope ofthis thesis, M3 teeth of people who lived in the ancient times and still live in Anatoliahave been examined and we aimed to present the scientific data regarding this topic.To address to M3 teeth of modern people who lived in Anatolia, radiographicimages of 100 individuals in Ankara, between the ages 20-45, including 50 males, 50females have been examined. A total of 400 M3 teeth were divided into threecategories according to their positions in the jaw: erupted, embedded andcongenitally deficient.To address to these teeth of people who lived in Anatolia in theAncientPeriod, M3 teeth that were captured in different excavations in Anatolia wereexamined. In these examinations, due to insufficient number of M3 and the numberof individual, we have taken only the studies of Sevim, Yaşar et al. (2011) andÖzbek et al .(2003) into consideration.The present study reached to the conclusion that approximately half of theM3 teeth in our sample group is embedded or congenitallydeficient. The number ofthe erupted and congenitally deficient M3 teeth varied depending on sex and the jaw where situated M3. On the contrary, the number of embedded M3 teeth did not varydepending on sex and jaw where situated M3.İndividual examined in our study were compared with Ancient PeriodAnatolia People and we concluded that ratios of eruption M3 has decrease. Wee seethat needed more data to obtain more reliable results from M3 of Anatolia Peoplewho lived in Ancient Period.We believe that our research will contribute to the similar future studies inour country about teeth and the information presented will form a basis for thestudies that will be conducted in the future.