Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EDA ÜNALAN
Danışman: FATOŞ SUBAŞIOĞLU
Özet:Araştırma, Türkiye'deki üniversite kütüphanelerinde çalışan kütüphanecilerin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik algısını ve bu algının hangi sosyo-demografik değişkenlerden etkilendiğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, tanımlayıcı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'deki 163 üniversite kütüphanesinde çalışan, Bilgi ve Belge Yönetimi mezunu, 1044 kütüphaneci oluşturmaktadır. Araştırmada uygun (kolay) örnekleme yöntemi kullanılmış; çevimiçi olarak uygulanan ankete geri dönüş yapan 313 kütüphaneci örneklem olarak kabul edilmiştir. Veri toplama aracı olarak uygulanan ankette, "Sosyo-Demografik Özellikler Anket Formu" ve Zeyneloğlu tarafından geliştiren, geçerlik ve güvenliği onaylanmış (Cronbach Alfa Güvenirlik Katsayısı 0.9) "Toplumsal Cinsiyet Rollerine Tutum Ölçeği (TCRTÖ)" kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS for Windows 22.0 (StatisticalPackage for Social Sciences) bilgisayar programında analiz edilmiş; Shapiro ve Kolmogorow-Smirnov, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, Kruskal Wallis 1Way Anova testleri kullanılmış, veriler; ortanca, minimum ve maksimum değerler ile yüzdelik sayılar ile değerlendirilmiştir. Araştırmada; kütüphanecilerin, TCRTÖ toplam puan (169,00) ve TCRTÖ alt boyutlarından aldıkları; "eşitlikçi cinsiyet rolü" (38,00), "kadın cinsiyet rolü" (34,00), "evlilikte cinsiyet rolü" (38,00), "geleneksel cinsiyet rolü" (34,00) ve "erkek cinsiyet rolü" (28,00) puanlarının ortancalarına göre toplumsal cinsiyet algısının eşitlikçi olduğu saptanmıştır. Kütüphanecilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını belirleyen TCRTÖ toplam puan ve alt boyutlarının; cinsiyet, medeni durum, en uzun süre yaşanan yerleşim yeri, eş çalışma ve eğitim durumu, anne çalışma durumu ve kardeş sayısına göre farklılık gösterdiği saptanmıştır (p<0.05). Araştırma sonuçları doğrultusunda toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin eşitlikçi tutumların kazandırılmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir. The aim of the present study was to identify the perception of librarians working in university libraries in terms of gender roles in Turkey and how their perception was affected by which sociodemographic variables. Descriptive research method was used in the study. The population of the study consisted of 1044 librarians who graduated from the department of Information and Records Management working in 163 university libraries. Convenience (easy) sampling method was used and the study and 313 librarians who answered the questions in the online survey were included in the sampling. In the survey used as a data collection tool, "Sociodemographic Characteristics Questionnaire" and "the Gender Role Attitudes Scale" developed by Zeyneloğlu and approved to be valid and reliable (Cronbach Alfa Reliability Coefficient 0.9) were used. The data obtained in the study were analyzed using SPSS for Windows 22.0 (Statistical Package for Social Sciences) program. Shapiro and Kolmogorow-Smirnov, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, Kruskal Wallis 1Way Anova tests were used, and data were evaluated using the median, minimum/maximum values, and percentages. It was found that the perception of gender of librarians was equalitarian according to the total score of the GRAS (169.00) in librarians and medians of the GRAS subscales such as "egalitarian gender role" (38.00), "female gender role" (34.00), "marital gender role" (38.00), "traditional gender role" (34.00), and "male gender role" (28.00). It was concluded that the total score and subscales of the GRAS, identifying attitudes towards gender roles in librarians, differed according to sex, marital status, the residence lived for the longest period, the employment status and educational status of the spouse, the employment status of the mother, and the number of siblings (p<0.05). According to the results of the study, recommendations were made in order to provide egalitarian attitudes regarding gender roles.