Şiddet sarmalındaki kadınların intihar düşünce ve eylemleri üzerine nitel bir çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİHAN KALKANDELER

Danışman: NİLAY KAYA

Özet:

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden doğan kadına yönelik şiddetin, ataerkil baskıyla birlikte kadının kaderi haline getirilmesi, toplumsal yapıdaki anomik bir kriz olan intihar düşüncesini/eylemini tetiklemektedir. Fiziksel, psikolojik, ekonomik, cinsel anlamda ortaya çıkan şiddet ve kadın intiharlarının bütünleşik bir problem olarak ele alındığı bu çalışmada, tek bir sebep ya da risk faktörüne bağlı olarak açıklanması mümkün olmayan intihar davranışı, kadınların maruz kaldığı şiddetle ilişkilendirilirken; şiddet mağduru her kadının intihar düşüncesinde olmadığı da yadsınmamıştır. Bu bağlamda şiddet gören fakat intiharı bir çözüm olarak görmeyen kadınların düşünce ve tutumları araştırmaya karşılaştırmalı bir bakış açısı getirmiştir. Şiddet gören kadınların intihar düşünce ve eylemlerini ya da aksi yöndeki yaşam mücadelelerini öncüleyen neden ve değişkenler bağlamında ilgili problem açıklanmaya çalışılırken, ekolojik sistem yaklaşımı (ekolojik kuram) esas alınmıştır. Şiddet gören-görmekte olan kadınları çevreleyen ekolojik sistemin etkileriyle kadınların intihar düşüncelerine ya da yaşam mücadelelerine yönelik algıları şekillenmektedir. Şiddet karşısında bir kurtuluş yolu olarak intiharı seçen kadınlar edilgen konuma itilmiş ve çaresiz bırakılmış kadınlardır. Oysaki kadınların, eril tahakküm zincirini kırarak hür iradeleriyle varlıklarını keşfetmesi için bilinç aşılayan sosyal destek mekanizmalarının etkisi yadsınmamalıdır. Bu sebeple şiddet sarmalındaki kadınları intihar düşüncesinden uzaklaştırıp onların mücadelelerine toplumsal nitelikli bir ışık tutabilmek amaçlanmıştır. Bu çalışmada kadının maruz kaldığı şiddet karşısındaki yaşam ve intihar algılarını anlamak; bunun yanı sıra şiddetin intihar düşüncesine/eylemine etkisini saptamak amacıyla nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve şiddet gören-görmekte olan kadınlarla yapılan görüşmeler sonucu ulaşılan veriler, sosyolojik bakış açısıyla analiz edilmeye çalışılmıştır. Violence against women, arising from gender inequality, has become the destiny of women together with patriarchal oppression, triggers suicidal thought/action, which is an anomic crisis in the social structure. In this study, in which physical, psychological, economic, sexual violence and women's suicides are considered as an integrated problem, suicidal behavior that can not be explained due to a single cause or risk factor is associated with the violence women are exposed to; it is not denied that not all women who are victims of violence have suicidal thoughts. In this context, the thoughts and attitudes of women who are exposed to violence but do not see suicide as a solution have brought a comparative perspective to the research. The ecological system approach (ecological theory) was taken as the basis while trying to explain the related problem in the context of the causes and variables leading to the suicidal thoughts and actions of women subjected to violence. Women's perceptions of suicidal thoughts or struggles for life are shaped by the effects of the ecological system surrounding women who are exposed to violence. Women who choose suicide as a way of salvation in the face of violence are women who have been left in a passive position and left helpless. However, the effect of social support mechanisms that instill consciousness for women to discover their existence with their free will by breaking the chain of male domination should not be denied. For this reason, it is aimed to keep women in the spiral of violence away from suicidal thoughts and to shed a social light on their struggles. In this study, to understand the perception of life and suicide in the face of violence against women; in addition, to determine the effect of violence on suicidal thought/action, qualitative research method was used and the datas obtained as a result of interviews with women who were exposed to violence, were tried to be analyzed from a sociological point of view.