Finansal istikrar analizi bağlamında Türkiye için finansal istikrar endeksi önerisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CİHAN AKTAŞ

Danışman: FAZIL GÖKGÖZ

Özet:

ÖZET Bu çalışmada finansal istikrar kavramı ele alınmıştır. Bilindiği üzere, finansal istikrara ilişkin henüz üzerinde uzlaşılmış bir tanım bulunmamaktadır. Bundan hareketle, uluslar arası alanda sıkça ortaya konulan tanımlara yer verilmiştir. Ele alınan tanımlardan yola çıkılarak, finansal istikrarın ölçümüne yönelik olarak bir çerçeve sunulmuştur. Ayrıca, finansal istikrarın analizinin daha sağlıklı olmasını sağlamak adına, finansal istikrarın ölçümüne katkı sağlayabilecek diğer yöntemlere de yer verilmiştir. Çalışmada finansal istikrarın ölçümü için bir endeks önerisi ortaya konulmuştur. Bu endekse ulaşılma aşamasında makro gösterim ara çıktısına da yer verilmiştir. Makro gösterimde yer alan alt bileşenler arasındaki etkileşimlerin dikkate alınarak analiz edilmiştir. Bu şekilde, alt bileşenler ağırlıklandırılarak finansal istikrar endeksine ulaşılmıştır. Bu çalışma finansal istikrarın tek bir gösterge ile temsil edilmesindeki sorunlara vurgu yapmakta; bu nedenle tek bir gösterge yerine birçok göstergeden oluşan bir endeks önerisinde bulunmaktadır. Böyle bir bileşik gösterge, diğer ölçüm teknikleriyle ve alt endekslerle birlikte değerlendirildiğinde finansal istikrar çalışmalarına önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Endeks büyük resmi kolayca görmek ve bütünden yola çıkılarak yapılan analizlere olanak sağlamak açısından oldukça faydalıdır. Endekste, Ocak 2006-Eylül 2010 dönemine ait aylık frekansta 61 adet gösterge kullanılmıştır. Bu göstergeler uygun bir dönüştürme ve ağırlıklandırma yöntemiyle bir araya getirilerek bileşik bir gösterge oluşturulmuştur. ABSTRACT This study reviews the “financial stability” concept. As is known, there is still no agreed final definition for financial stability. Thus, in this study the widely used international definitions are presented. Depending on the common factors behind these definitions, a measurement framework for financial stability is proposed. Moreover, for the sake of a healthy analysis, other financial stability measurement techniques are also elaborated. This study proposes an index to measure financial stability. While ending with a financial stability index, a financial stability map is obtained as a supplementary output as well. The sub indexes that constitute the map are analyzed by considering their interactions with each other. In this way, some weights are assigned to the sub indexes and the financial stability index is acquired. This study highlights the drawbacks of expressing financial stability with one single indicator; and proposes that instead of a single indicator a composite index can contribute to the financial stability analyses to a great extent when accompanied by other analyses and sub indexes. The index with its subindexes will enable to see the whole picture at one lookand constitute an important initial step to more deep and sound analyses. The eventual financial stability index is composed of 61 monthly indicators on a period of January 2006-September 2010. The indicators are transformed and weighted within an appropriate framework.