Korunan alan planlamasında peyzaj değerlerinin mekânsal dağılımlarının saptanması:İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLİN ÖZDEMİR

Danışman: NİLGÜL KARADENİZ

Özet:

Son yıllarda, korunan alan yöneticilerinin, yöre halkını karar alma süreçlerinin dışında tutmasının doğru ve uygulanabilir bir yaklaşım olmadığının farkına varmasına paralel olarak korunan alan yönetiminde katılımcı yaklaşımlar daha yaygın hale gelmiştir. Ancak katılımın; bilgilendirme aşamasından karar alma süreçlerinde yer almaya ve yönetim kontrolüne sahip olmaya kadar farklı biçimleri vardır. Bu çalışmada; Etki-Güç Analizi ile belirlenen, İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı ile doğrudan/dolaylı ilişki içinde olan ilgi gruplarının, Katılımcı Coğrafi Bilgi Sistemleri (KCBS) aracı yardımıyla içinde yaşadıkları/etkilendikleri/etkiledikleri peyzaja ait değerlerin belirlenmesi ve bu değerlerin öncelik sırasına göre mekânsal olarak ifade edilmesi amaçlanmaktadır. Yerel/Merkezi Yönetim, yerel halk, bilimsel çalışma yapmış/yapıyor olanlar ve Sivil Toplum Kuruluşlarından toplam 100 kişinin çalışma alanındaki bölgelere verdikleri peyzaj değerlerinde anlamlı bir farklılık ya da benzerlik olup olmadığını anlamak için Mann Whitney-U testi yapılmıştır. Bunun sonucunda farklı ilgi gruplarının peyzaj değerlerini algılaması konusunda anlamlı bir farklılık veya benzerlik olmadığı tespit edilmiştir. Ancak mekânsal değerlendirme sonuçlarına bakıldığında her ilgi grubunun aynı görüşte olduğu, ya da farklı iki ya da üç ilgi grubunun aynı görüşte olduğu konumlar olmuştur. Bu çalışma ile korunan alan planlamasında farklı ilgi gruplarının istek ve ihtiyaçlarının, bu grupların peyzaja atadıkları mekânsal değerler ile ölçülebileceği kanıtlanmıştır. In recent years, in parallel with the fact that protected area managers have realized that it is not a correct and feasible approach to keep local people out of the decision-making processes, participatory approaches in protection and protected area management have become more common. However, there are different forms of participation, from information provision to taking part in decision-making processes and having control over management. In this study, it is aimed to determine how the landscape values diversify with different kind of stakeholders that are directly or indirectly in contact with İğneada Floodplain Forests National Park and to locate the spatial distributions of determined landscape values with grading by priority order on the map with the help of Public Participation Geographic Information System (PPGIS). The Mann Whitney-U test is performed to determine whether there is a significant difference or similarity in the landscape values of İğneada Floodplain Forests National Park given by 100 participants from the local/central government, local people, scientific researchers and non-governmental organizations. As a result, it was found that there is no significant difference or similarity in the landscape values assigned by different stakeholders. However, when the results of spatial evaluation were examined, there were locations where each, two or three different stakeholder group assigned similarly. In this study, it has been proved that the needs and demands of different stakeholder groups in protected area planning can be measured by the spatial values are assigned to landscapes