Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESMA POLAT
Danışman: ABDULMECİT İSLAMOĞLU
Özet:Bu çalışmada XVII. yüzyılda yaşamış 19 divan şairinin divanlarında yer alan nasihat vermek amacıyla yazılmış şiirler tespit edilip değerlendirilmiştir. Dört bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde, dinî-tasavvufî konulara ilişkin nasihatler, ikinci bölümünde genel ahlâkla ilgili nasihatler, üçüncü bölümünde sosyal hayatla ilgili nasihatler ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise, incelenen divanlarda yer alan başından sonuna kadar nasihat verici mahiyette kaleme alınmış şiirler, bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen nasihat içerikli şiirlerin çoğu, tasavvufî konu ve kavramlara ilişkindir. Allah aşkı, tevhid, ihlâs, terk, fakr, istiğnâ, şairlerin okuyucularını idrâkine varıp yaşamaya davet ettikleri başlıca tasavvufî kavramlardır. Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda içinde bulunduğu idarî, askerî ve ekonomik sıkıntıların divan şiirine de yansıdığı, bu sebeple XVII. yüzyıl divanlarında tevekkül, kadere rıza, dünyanın geçiciliği gibi konulara ilişkin nasihatlere de ağırlık verildiği görülmüştür. Tespit edilen şiirlerdeki mesajlar, divan şirinin çok katmanlı anlatım diliyle, genellikle tasavvufî semboller aracılığıyla verilmiştir. İncelenen divanlar içinde en fazla nasihat içeriğine sahip olanlar, Nâbî, Hâletî ve Sâbit Divanlarıdır. Anahtar Kelimeler: XVII. Yüzyıl, 17. Yüzyıl, Divan Şiiri, Nasihat, Tasavvuf. In this study, poems having the purpose of advice from 19 Divan poets who lived in the XVII. Century are identified and evaluated. Within this study composed of four chapters, advices elaborated in the first chapter concern religious-sufic issues, whereas they concern public morality in the second chapter and social life in the third chapter. Finally in the fourth chapter of the study, poems fully having the theme of advice in the given Divans are examined as a whole. Most of the poems of advice nature examined with this study are regarding the sufic themes and concepts. It has been observed that the administrative, military and economic difficulties of the Ottoman Empire during the XVII. century are reflected on Divan poems; therefore advices relating to topics like tawakkul (trust), ridâ (acceptance), temporality of the world and else are rather concentrated during the century. Messages in the explored poems are given with the multilayered language style of the Divan poems usually through sufic symbols. Nâbî, Hâletî and Sâbit Divans are the ones with the most advice nature among the studied Divans. Keywords: XVII. Century, 17. Century, Divan Poems, Advice, Sufism..