Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞÜKRAN KULEAŞAN
Danışman: AZİZ TEKİN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Çalışmanın amacı düşük sıcaklıkta yapılan nötralizasyon sonucu, bir taraftan asitlikte önemli derecede düşme sağlanırken, diğer taraftan da oluşan sabunun destek maddeleri ile etkin bir şekilde uzaklaştırılmasıyla işlem sonrasında nötr yağa uygulanan yıkama ve kurutma işlemlerinin en aza indirgenmesidir. Ayrıca bu yolla enerji tasarrufu sağlanması ve atık su miktarının azaltılması hedeflenmiştir. Yapılan çalışmada materyal olarak yapışkan maddeleri alınmış ham soya yağı kullanılmış ve nötralizasyon işlemi ilk olarak oda koşullarında 250 rpm karıştırma hızı uygulanarak dört farklı konsantrasyonda hazırlanan alkali çözeltilerinin belirlenen destek maddeleri üzerine yüklenmesi ile gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla selit, kizelgur ve bentonit olmak üzere üç farklı destek maddesi üzerine %9.5, %19, %28.5 ve %38 olarak belirlenen konsantrasyonlarda kostik yüklenmiş, 30, 60, 90 ve 120 dakikalık dört farklı sürede işlem gerçekleştirilmiştir. Nötralizasyon sonucu oluşan sabun 4000 d/dk'da 30 dk süre ile uygulanan santrifüj işlemi ile yağdan uzaklaştırılmıştır. Elde edilen nötr yağda serbest asitlik, sabun ve renk tayinleri yapılmış, aynı zamanda verim hesaplanmıştır. Ayrıca yukarıda bahsedilen işlem 40°C'de 5, 10 ve 15 dakikalık işlem sürelerinde ve kostik yüklenmiş destek maddesi miktarı düşürülerek oda koşullarında 60 dk'lık işlem süresinde gerçekleştirilmiştir. Böylece iki farklı sıcaklığın, işlem sürelerinin, kullanılan kostik konsantrasyonunun ve destek maddesi miktarının nötralizasyon işlemi üzerindeki etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bulgulara göre, soya yağında serbest asitlik ve sabun değerleri, oda koşullarında ve özellikle düşük kostik konsantrasyonlarında ve kizelgur ile yapılan denemelerde, Türk Gıda Kodeksi'nde rafine yemeklik bitkisel yağlar için verilen %0.3 serbest asitlik ve 50 ppm sabun değerlerinin oldukça altında tespit edilmiştir. Sıcaklığın yükseltilmesi nötralizasyon reaksiyonunu hızlandırmış, ancak sabunun uzaklaştırılmasına fazla etkili olamamıştır. Destek maddesinin miktarının düşürülmesi ise verimde bir miktar artma sağlamasına rağmen, serbest asitlikte yeterince düşme sağlayamamıştır. Diğer taraftan, ham soya yağının renginde düşük konsantrasyonlardaki kostik çözeltileriyle yapılan nötralizasyonlarda bir miktar açılma gözlenmiş, buna karşın özellikle %38 kostik konsantarasyonunda daha büyük renk değerleri elde edilmiştir.