Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZLEM ÖZKAN SALKIM
Danışman: DENİZ ODABAŞ
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Araştırma, kapalı kolesistektomi ameliyatı öncesi hemşire tarafından verilen hasta eğitiminin hastaların ameliyat öncesi bilgi düzeyine ve ameliyat sonrası kaygı ve ağrı düzeylerine etkisini incelemek amacıyla eğitim müdahale çalışması olarak planlanmıĢtır. Araştırma, 1 Ocak-31 Mayıs 2009 tarihleri arasında Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi Kliniğinde planlı kapalı kolesistektomi ameliyatı olan 66 hasta üzerinde yürütülmüştür. Başvuru tarihine göre ilk 33 hasta eğitim verilmeyen kontrol grubunu, sonraki 33 hasta eğitim verilen müdahale grubunu oluşturmuştur. Araştırmada, hastaların sosyodemografik, kapalı kolesistektomi ameliyatı hakkındaki bilgi durumlarına ilişkin veriler, hasta tanıtım formuyla toplanmıştır. 10 doğru yanlış tipi bilgi sorusu için verilen doğru yanıtlar 1 puan olarak kabul edilerek oluşturulan birleşik indeks ile eğitim öncesi hastaların Bilgi Puanı I ortalamaları hesap edilmiştir. Eğitim verilen grup için eğitim sonrası bilgi soruları tekrar uygulanmış Bilgi Puanı II ortalamaları hesaplanmıştır. Kontrol grubu hastalarına, rutin uygulamalar dışında bir uygulama yapılmamış, ameliyattan önce durumluk kaygı ölçeği uygulan, ameliyat sonrası ilk, 1, 3, 6 ve 12. saatlerde ağrı düzeyleri ölçülmüştür. Ameliyattan sonra durumluk kaygı ölçeği tekrar uygulanmıştır. Eğitim verilen müdahale grubu hastalarına ise aynı şekilde durumluk kaygı ölçeği uygulandıktan sonra, ameliyat öncesi safra kesei hastalıkları, safra taşı ve tedavisi ile ilgili hasta eğitimi video görüntüleri ve bilgilendirici el broşürü yardımıyla verilmiş, soruları yanıtlanmıştır. Ameliyat sonrası kontrol grubunda olduğu gibi, ağrı, kaygı ve bilgi düzeyleri ölçülmüştür. Gruplar arası karşılaştırmada; Ki-kare, Spearman Sıra Korelasyon, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis Testi, Wilcoxon ,işaret Testi, McNemar Ki-kare ve Friedman Testi kullanılmıştır. Eğitim verilen ve verilmeyen gruplar tanımlayıcı bazı özellikleri açısından benzer oldukları saptanmıştır. Araştırma kapsamında ele alınan hastaların yaş ortalaması 50.9±11.3 olup, %74.2‟si (49 kişi) kadın, %25.8‟i (17 kişi) erkektir. Hastaların %13.7‟sinin (9 kişi) eğitim almadığı, %28.8‟inin (19 kişi) ilk okul mezunu olduğu, %34.9‟unun (23 kişi) ortaokullise mezunu olduğu, %22.7‟sinin (15 kişi) üniversite mezunu olduğu görülmüştür. Araştırmaya katılan hastaların %60.6‟sı (40 kişi) safra kesesi ameliyatı hakkında kendi bildirimleri ile bilgi aldıklarını belirtmiştir. Bilgi aldıkları kaynaklar %95 (19 kişi) doktor, 3 kişi bir yakını, 1 kiĢi hemşiredir. Hastalara safra kesesi ameliyatı hakkında edindikleri bu bilgileri %42.4‟ü (28 kişi) yeterli bulduğunu, %25.8‟i (17 kiĢi) kısmen yeterli bulduğunu, %31.8‟i (21 kişi) ise yetersiz bulduğunu belirtmiştir. Hastalarımızdan sadece 3 kişi ameliyat sonrası yapacakları ile ilgili bilgi aldıklarını belirtmiştir. 91 Eğitim verilen grubun eğitim öncesi bilgi puanı I ortalaması 7.15±1.84, eğitim verilmeyen grubun 6.79±1.43 tüm grubun ise 6.79±1.64‟dür. Eğitim öncesi grupların bilgi puanı I arasında fark bulunmamışır (p>0.05). Eğitim verilen grubun bilgi puanı II ortalaması 7.15±1.84‟ten 9.48±0.83‟e yükselmiştir(z = 4.66, p<0.001). Ameliyat öncesi durumluk kaygı puanları eğitim verilen ve verilmeyen hastalarının, arasında anlamlı bir fark görülmemiştir (p>0.05). Eğitim verilen grubun kaygı puanı ortalaması 45.79 ±9.18, eğitim verilmeyen grubun 45.82 ± 9.89 tüm grubun ise 45.80 ± 9.49‟dır. Ameliyat sonrası eğitim verilmeyen grubun durumluk kaygı düzeyinde anlamlı bir fark bulunmazken, eğitim verilen grubunn ameliyat öncesi ve sonrası durumluk kaygı düzeylerindeki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.000). Eğitim verilen grubun kaygı puanı ortalaması 36.00±4.76 iken eğitim verilmeyen grubun 48.70±8.49, tüm grubun ise 42.35 ± 9.36‟dır. Ameliyat sonrası hastaların McGill Merzack Ağrı Envanteri kullanılarak, ilk, 1, 3, 6 ve 12. saatlerde olmak üzere var olan ağrı düzeyleri sorgulanmıştır. Eğitim verilen grubun ilk ve 12. saat ölçümlerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu bulguya paralel olarak ameliyat sonrası 12 saat içinde hastaya uygulanan toplam ağrı kesici düzeyleri eğitim verilen grupta daha düşüktür(p<0.000). Sonuç olarak bilgilendirici ve eğitici hemşirelik yaklaşımının, hastaların ameliyat sonrası kaygı ve ağrı düzeyleri üzerine anlamlı etkisi olduğu saptanmıştır.AbstractThis study was planned as intervention study an educational to analyze the effect of the preoperative education giving by a nurse on the level of knowledge, postoperative anxiety, and pain of patients who undergoing Laparoscopic Cholecystectomy (LC). The study was conducted on 66 patients who had planned LC at Gülhane Military School of Medicine (GATA) between 1 January and 31 May 2009. Based on their dates of application to the hospital, the first 33 patients were taken to the control group who received no training and the other 33 patients were taken to the study group given training. During the study, data related to the patients‟ level of knowledge about the LC as well as their demographical data were collected by using a patient identity form. A correct answer given to 10 questions of “true-false” type equaled to 1 point and using the combined index prepared, Knowledge Score I means of the patients prior to education were calculated. For the group given education, data questions were readministered after the training and Knowledge Score II means were calculated. Other than routine procedures, no specific procedure was applied to the control group patients and state anxiety scale was administered preoperative and postoperative, their pain levels were measured at 1st, 3rd, 6th and 12th hours. After the surgery, state anxiety scale was re-administered. And for the control group patients, after the state anxiety test, information about gallbladder diseases, gallbladder stones and their treatment was given along with video CD and a leaflet and their questions were answered. And following the surgery, their pain, anxiety and knowledge levels were measured as in the control group. For a comparison of the groups, Chi-square, Spearman Rank Analysis, MannWhitney U and Kruskal-Wallis Test, Wilcoxon signed rank test, McNemar Chi-square and Friedman Tests were used. It was determined that the control and the study groups had certain similarities regarding their demographical factors. The average age of the patients in the study was 50.9±11.3 and 74.2% (49 patients) of them were female and 25.8% (17 patients) were male. It was determined that 13.7% (9 patients) of them had no education, 28.8% (19 patients) were primary school graduates, 34.9% (23 patients) were secondary school graduates, and 22.7% (15 patients) were university graduates. 60.6% (40 patients) of the patients in the study indicated that they received information about the gallbladder surgery as a response to their own request. Their information sources were as follows; 95% (19 patients) received information from doctors, 3 patients from a relative or friend, and 1 person from a nurse. 42.4% (28) patients indicated that they found this information sufficient, while 31.8% (21 patients) indicated that they found the information to be insufficient. Only 3 patients of our patients indicated that they were given information as to what they should do after the surgery.