Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Çağlar Gürbüz
Danışman: Gökşen Çapar
Özet:
Alkolsüz içecek endüstrisinde su tasarrufu sağlamak
amacıyla yürütülen tez çalışmasında, ticari bir içecek üretimi tesisinden
alınan tank ve şişe yıkama, pastörizasyon ünitesi ve ortam temizliğinden
kaynaklanan atıksuların membran prosesleri ile geri kazanılması ve aynı tesiste
soğutma suyu olarak yeniden kullanılması amaçlanmıştır. Toplam geri çevirme
modunda yürütülen deneysel çalışmalarda moleküler ağırlık ayırma sınırı (MWCO)
10 kDa ve 5 kDa olan iki ultrafiltrasyon (UF) membranı ve bir nanofiltrasyon (NF) membranı denenmiştir.
Trans membran basıncı UF için 2 bar ve NF için 4 bar olarak ayarlanmıştır.
Soğutma suyu için belirlenmiş olan su kalitesi kriterleri dikkate alınarak,
atıksuda temel olarak askıda katı madde (AKM), bulanıklık ve kimyasal oksijen
ihtiyacı (KOİ) giderimleri hesaplanmıştır. UF ve NF için AKM ve bulanıklık
giderimi %100 olmuş; KOİ gideriminde ise farklı performanslar görülmüştür. UF
(10 kDa) giriş KOİ değeri 796 mg/L olan atıksuda UF sonrası süzüntü suyunda 286
mg/L (%63 giderim) KOİ elde edilmiştir. Giriş KOİ değeri 254 mg/L olan atıksuda
NF sonrası süzüntü suyunda ise 147 mg/L KOİ (%31 giderim) tespit edilmiştir. Membranlarda akı azalması
%10 - %20 arasında olmuştur.
Alınan sonuçlar
değerlendirildiğinde, soğutma suyu olarak kullanımda KOİ için belirlenen 75
mg/L sınır değerin her iki proses ile de sağlanamadığı görülmüştür. Yapılabilecek
bir yatırım için belirlenen maliyette ilgili tesisten alınan atıksuyun hacmi
göz önünde tutulmuştur. Sonuç olarak maliyet NF sistemi için 6.601 USD olarak
hesaplanmıştır. Söz konusu atıksuyun tesiste kullanılan temiz su ile belli
oranda karıştırılarak veya ek arıtma uygulayarak soğutma kulelerinde
kullanılması mümkündür.