Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞBA KILIÇ
Danışman: Soner Kazaz
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Çalışma, melezleme ıslahı yöntemi ile kokulu kesme gül çeşitlerinin geliştirilmesi amacıyla, 2017-2020 yılları arasında yürütülmüştür. Rosa hybrida L. türüne ait 8 farklı kesme gül çeşidi (Layla, Myrna, Samourai, Avalanche, Sweet Avalanche, Annakarina, Magnum ve First Red) ile kokulu 3 farklı eski bahçe gülünün (Rosa odorata cv. Louis XIV, Rosa centifolia L. ve Rosa damascena Mill.) ebeveyn olarak kullanıldığı çalışmada, 23 farklı melez kombinasyonu oluşturulmuş ve 859 adet melezleme yapılmıştır. Bütün gül genotiplerinin ploidi düzeyleri, baba ebeveynlerin ise polen canlılık ve çimlenme oranları belirlenmiştir. Gül genotiplerinin 2n=2x=28 kromozom sayısı ile tetraploid oldukları, canlı polen oranının %26.10 (Myrna) ile %53.83 (Rosa damascena) arasında, polen çimlenme oranının ise %7.96 (Annakarina) ile %45.51 (Rosa odorata) arasında değiştiği saptanmıştır. Melezlemeler sonucunda, toplam 461 adet meyve ve 5750 adet tohum elde edilmiştir. Kombinasyonlar arasında meyve başına ortalama tohum sayısının 12.47 adet, ortalama tohum çimlenme oranının %14.61 olduğu belirlenmiştir. Meyve başına en fazla ortalama tohum sayısı Layla x Rosa odorata kombinasyonundan elde edilirken, Sweet Avalanche x Rosa damascena kombinasyonundan elde edilen tohumlarda çimlenme görülmemiştir. Avalanche x Rosa damascena, Rosa odorata x Rosa damascena ve Rosa odorata x Myrna kombinasyonlarında ise F1 melezi elde edilememiştir. Başta koku olmak üzere; taç yaprak sayısı ve rengi, çiçek sapı uzunluğu, dikenlilik, tekrarlamalı çiçeklenme ve gonca uzunluğu gibi özellikler bakımından morfolojik karakterizasyon yapılmış, aynı zamanda F1 melezlerinde ön seleksiyon yapılarak A klonları oluşturulmuştur. İncelenen birçok özelliğin F1 melezleri arasında varyasyon gösterdiği, toplam 360 adet F1 melezinden yalnız %19.44'ünün kokulu olduğu saptanmıştır. Tartılı derecelendirme yöntemi sonucunda belirlenen 35 adet ümitvar melez bireyin ise %11.43'ünün yoğun kokulu olduğu belirlenmiştir. The study was carried out between 2017-2020 in order to improve scented cut rose varieties with hybridization breeding method.