Allojeneik kök hücre nakli yapılan akut myeloblastik ve kronik myelsiter lösemi hastalarında haftalık ADAMTS13 enzim tayini ve komplikasyonlarla ilişkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNEM CİVRİZ BOZDAĞ

Danışman: MUHİT ÖZCAN

Özet:

Allojeneik Kök Hücre Nakli Yapılan Akut Myeloblastik ve Kronik Myelositer Lösemi Hastalarında Haftalık ADAMTS13 Enzim Tayini ve Komplikasyonlarla İlişkisi Von Willebrand Parçalayıcı enzimin keşfi ve trombotik trombositopenik purpura (TTP) ile ilişkisi oldukça ilgi görmüş, ardından birçok soruyu da beraberinde getirmiştir. TTP ve TTP dışında birçok hastalıkta enzimin aktivitesi araştırılmış olmakla birlikte nakil hastalarında yapılmış çalışmalar sınırlıdır. Biz bu çalışmada, hematopoietik kök hücre nakli yapılan hastalarda, bazal ve haftalık ADAMTS13 aktivitesini izleyerek, bu aktivitenin klinik seyirle ve özellikle hepatik komplikasyonlarla ilişkisini kurmayı amaçladık. Bu çalışmada, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji kliniği, Kemik İliği Transplantasyon Ünitesinde, 2003-2004 yılları içinde allojeneik kök hücre nakli yapılan 21 hasta ve 15 sağlıklı kontrol yer almaktadır. 12 hasta AML, 9 hasta ise KML tanısı ile izlenmekte idi. Nakil öncesi l0.gün, nakil günü, nakil sonrası 7., 14., 21. ve 28. günlerde olmak üzere hastalardan toplam altı hafta kan alındı; sağlıklı kontrollerden ise sadece testlerin çalışılacağı gün kan alındı. Hastalar ortanca 13(6-24) ay takip edildiler. Takip sırasında GVHH gelişen hastalardan tekrar kan alındı. Hastaların ADAMTS13 aktiviteleri Ristosetin kofaktör bazlı yöntem kullanılarak ölçüldü. Sağlıklı bireylerdeki ADAMTS13 aktivitesi %76 ile %136 arasında bulundu. AML, KML hastalarının ve sağlıklı kontrollerin nakil öncesi aktiviteleri birbirinden farklı değildi. Hastaların haftalık enzim takiplerinin stabil seyrettiği ve nakil gününde ılımlı bir düşüş olduğu görüldü. Hastalar başlangıçtaki enzim aktiviteleri %76 ile %136 arasında olanlar ve %75 altında olanlar şeklinde gruplandı; takip haftalarında bazale göre ve her iki grubun kendi arasında fark olmadığı saptandı. Nakil öncesi l0.gündeki faktör VIII düzeyleri ile enzim aktiviteleri arasında korelasyon saptanmadı. Akut GVHH geliştiğindeki enzim aktivitesinin bazale ve sağlıklı kontrollere göre değişmediği gözlendi. Hastalar AGVHH gelişen ve gelişmeyenler olarak gruplandığında, AGVHH gelişen hastaların düzeyleri nakil sonrası 28. günde anlamlı şekilde düşüktü. AGVHH gelişen hastalar grup olarak incelendiğinde de haftalık aktivite düzeyleri sabit kaldı. 40 AGVHH gelişmeyen hastalarda ise 0. gün anlamlı azalma izlenirken, 28.gün değeri de bazalin üzerinde bulundu. Kronik GVHH geliştiğindeki enzim aktivitesi sağlıklı kontrollere göre düşük saptandı. Hastaların karaciğer fonksiyonlarındaki bozukluk ile enzim aktivitesi ilişkili bulunmadı. Febril nötropeni gelişen hastaların febril oldukları haftadaki enzim aktivitesinin sağlıklı kontrollere göre anlamlı olarak daha düşük olduğu; ancak hastaların nakil öncesi değerlerine göre fark göstermediği görüldü. Takip boyunca hastalarda trombotik mikroanjiopati, veno-okluziv hastalık ve kateter trombozu dahil hiçbir tromboembolik olay saptanmadı. Bu çalışmada, ADAMTS13 enzim aktivitesinin allojeneik nakil sonrası stabil bir seyir sergilediği gösterilmiştir. Komplikasyon olarak, akut graft versus host hastalığı gelişen hastalarda 28.günde enzim aktivitesinin belirgin olarak düştüğü tespit edilmiştir. Karaciğer fonksiyonları ile enzim aktivitesi arasında ilişki saptanmamıştır. Hastaların febril olması durumunda da enzim aktivitelerinin sağlıklı kontrollerden belirgin olarak düşük olduğu gösterilmiştir. Nakil yapılan hastalarda enzimin seyri ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma bu ölçüm yöntemi kullanılarak, allojeneik nakil hastalarında yapılmiş ilk çalışmadır.AbstractFollow up of ADAMTS13 Enzyme and Its Relationship with Clinical Events after Allogeneic Hematopoietic Stem Cell Transplantation The recent discovery of the von Willebrand Factor cleaving protease (ADAMTS13) and the association of its deficiency with thrombotic thrombocytopenic purpura (TTP) has generated enormous interest and brought many questions with it. The enzyme has been studied for both TTP and many other disorders; but, there are limited studies about the relationship between ADAMTS13 and hematopoietic stem cell transplantation. We aimed to evaluate the ADAMTS13 activity weekly after the hematopoietic stem cell transplantation and its relationship with clinical outcome, especially with vascular complications. Twenty one consecutive leukemia patients who had transplantated in Ankara University School of Medicine, Hematology Department, Bone Marrow Transplantation Unit and fifteen healthy controls were included. 12 patients were AML and 9 were CML. Plasmas were collected from patients 10 days before transplantation, the day of transplantation, and 7th, 14th, 21th, 28th days after transplantation. Patients were followed for median 13 months (6-24 months). Patient plasmas were further collected when GVHD developed. Activity of the enzyme was studied by Ristocetin co factor based method. ADAMTS13 activity of healthy controls were found between 76% and 136%. Activity of the enzyme before the transplantation between patients with AML, with CML and healthy controls were similar. Weekly activity levels did not change signifcantly except the slight decrease observed on the day of transplantation. Patients were grouped according to activity of enzyme as 76%- 13 6% and lower than 75% before the transplantation. There was no difference between the weekly activity of the groups. Besides, in both groups, weekly follow of enzyme activity did not show a difference. There was no correlation between factor VIII and ADAMTS13. Enzyme activity on the day of acute GVHD was not significantly different from either pretransplantation period or healthy controls. The enzyme activity was compared according to the presence of 42 acute GVHD. By the posttransplantation 28th day, patients with AGVHD had lower enzyme activity than the patients without AGVHD. Weekly enzyme activites remained stable in both groups. ADAMTS13 activity was lower in samples from patients with CGVHD compared to baseline level and to healthy controls. No correlation was found between the hepatic functions and ADAMTS13 activity. During the febrile neutropenic period, activity was statistically lower than healthy controls. None of the patients had thrombotic microangiopathy, veno-occlusive disease or thromboembolism. According to our data, transplantation does not have significant effect on ADAMTS13 activity. Acute or chronic GVHD and infections (febrile events) cause a slight decrease of the enzyme which may indicate the possible cytokine effect. Hepatic dysfunction and ADAMTS13 enzyme activity are not related essentially. To our knowledge, this is the first study done for allogeneic stem cell transplantation patients with this method.