İç Anadolu'da dağılım gösteren patates böceği Leptinotarsa decemlineata, Say (Coleoptera: Chrysomelidae) populasyonlarında mikrosatellit varyasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SALİH BERKAY BERKCAN

Danışman: İRFAN KANDEMİR

Özet:

Colorado Patates Böceği olarak bilinen Leptinotarsa decemlineata, patates ekimi yapılan yerlerde ürün kaybına neden olan en önemli zararlıdır. Bu tez çalışması kapsamında İç Anadolu Bölgesinden 29 lokaliteden toplanan Leptinotarsa decemlineata populasyonlarında genetik varyasyonları belirlemek için çekirdek DNA belirteçleri (mikrosatellit) kullanılmıştır. Toplam 11 mikrosatelit lokusu (LdA11b, LdB8b, LdD4h, LdE10e, LdE11c, LdAC5-2, LdAC5-22, LdGA4-5, LdGA5-11, LdGA4-18 ve LdGA5-30) fragment analizi ile çalışılmış ve toplam 145 örneğin genotipleri bu lokuslar açısından tespit edilmiştir. Bu lokuslara ait alel sayıları 4 ile 11 arasında değişmekte, en düşük alel LdE10e lokusunda ve en yüksek alel ise LdD4h lokusunda bulunmuştur. Leptinotarsa decemlineata'nın il bazında populasyon içi ve populasyonlar arası genetik çeşitlilik parametreleri (Fst, Fıs, Nm, Heterozigotluk, Genetik uzaklık) belirlenmiştir. Yapılan populasyon genetiği analiz sonuçlarına göre; İç Anadolu bölgesi populasyonları kendi içinde üç farklı grubu oluşturmaktadır. Faktoriyel Korrespondans Analizi dağılım grafiği ve Komşu bağlama yöntemi ile elde edilen ağaçta Konya tek başına bir grup oluştururken, Niğde, Eskişehir, Kayseri, Aksaray, Nevşehir, Ankara ve Karaman ikinci grubu, Sivas ve Yozgat ise üçüncü grubu oluşturmaktadır. Bu durum örneklerin toplandığı lokasyonlar göz önüne alındığında coğrafik konumların birbirine olan uzaklıklarıyla (FKA) tutarlılık göstermektedir. Populasyonlar bölge bazında değerlendirildiğinde ise populasyonlar arasında genetik varyasyonun düşük olduğu, var olan varyasyonların çoğunun populasyon içindeki bireyler arasında olduğu görülmektedir. Patates böceğinin ülkemizde son 50 yılda görülüyor olması, genetik varyasyonun düşük olması sonucunu desteklemektedir. Leptinotarsa decemlineata, known as Colorado Potato beetle is the most important pests that cause the loss of product in the potato cultivation areas. Nuclear DNA markers (microsatellites) were used to determine genetic variations in Leptinotarsa decemlineata populations collected from 29 localities in Central Anatolia region within the scope of this thesis. A total of 11 microsatellite loci (LdA11b, LdB8b, LdD4h, LdE10e, LdE11c, LdAC5-2, LdAC5-22, LdGA4-5, LdGA5-11, LdGA4-18, and LdGA5-30) were studied by using fragment analyses and genotypes of 145 samples with respect to these loci were determined. The allele sizes of these loci were ranged between 4 and 11, the smallest allele size was found in LdE10e, and the largest allele size was obtained in LdD4h locus. With respect to Leptinotarsa decemlineata populations in Central Anatolia, within and among populations, genetic variation parameters (Fst, Fıs, Nm, Heterozygosity, Genetic distance) were determined. According to the population genetic analysis; Populations of Central Anatolia divided into three groups. Factorial Correspondance Analyses (FCA) scatter plot and Neighbor-Joining tree resulted in similar outcome. According to the results of the analysis, Konya is formed a single group alone, Niğde, Eskişehir, Kayseri, Aksaray, Nevşehir, Ankara, and Karaman are clustered together and formed the second group, Sivas and Yozgat are included in the third group. The distances of geographical locations are well reflected to the FCA groupings. Low level of genetic variation was found among the populations in Central Anatolia and most of the variation was within the populations. Provided that the presence of Colorado Potato Beetle is not more than 50 years, the low level of genetic variation is expected.