Normal A yıldız atmosferlerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Astronomi ve Uzay Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Senem Çabuk

Danışman: Kutluay Yüce

Özet:

Astrofizikçiler, Güneş kimyasal bileşimli normal A tipi ve metal çizgili kimyasal-tuhaf yıldızları ayırt etmekte öncelikle tayfsal sınıflandırmadan yararlanırlar. Bu süreçte, yaklaşık yüzyıllık astrofizik bilgilerinin sonuçları kullanılır. Bu yüksek lisans tez çalışmasında, her iki A yıldız tipinin atmosfer özelliklerini inceledik. Daha sıcak A yıldızları hemen hemen ışımasal atmosferlere sahiptir. Konvektif hareketlerin şiddeti, azalan sıcaklıkla artmaktadır.


Yıldızların yüksek çözünürlüklü tayfsal analizlerinden yararlanılarak, söz konusu yıldız tiplerinin özellikleri ve yıldızların kendilerine özgü karakteristiklerinden hareketle, A tipi yıldız atmosferlerinin fiziksel özellikleri ve kimyasal yapıları bulundu. Bu amaçla kullanılan tayfsal veri seti, Yüce & Adelman (2014) tarafından çalışılan Anakol Bandı geç B - erken F türü aralığındaki kimyasal bakımdan 'normal' yıldızlardır. Gözlemsel veriler, Dominion Astrofizik Gözlemevi (Victoria, Kanada)'ndeki 1.22 m'lik teleskobun Coude tayfçekerine bağlı CCD dedektörler ile alınan yüksek ayırma güçlü tayfsal verilerdir.


Normal A tipi yıldızlarda [O/H] bolluğu ile log g arasında negatif bir korelasyon varken, Am tipi yıldızlarda güçlü bir pozitif korelasyonun olduğunu bulduk. Ayrıca normal A tipi yıldızlarda [Sc/H] bollukları ile (log g, ξ) nicelikleri arasında pozitif bir korelasyon, [Sc/H] bollukları ile (Te, v sin i) arasında da negatif bir korelasyon vardır. Oysa ki, Am tipi yıldızlar için, sırasıyla, negatif ve pozitif korelasyonlar mevcuttur. Normal A tipi yıldızlar [Y/H] bolluğu ile v sin i arasında negatif bir korelasyon gösterirlerken, Am tipi yıldızlarında pozitif bir korelasyon görülür.