Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEDİHA ÖMÜR
Danışman: DERYA HASTA
Özet:Bu çalışmanın temel amacı bireyin oy vereceği siyasal partinin liderinin algılanan prototipikliğinin lidere yönelik değerlendirmeler ile ilişkisinde parti ile kimliklenme, sağ kanat yetkeciliği, sosyal baskınlık yönelimi ve siyasal düşüncenin karmaşıklığının düzenleyici rollerinin incelenmesidir. Ayrıca liderin algılanan prototipikliği ile liderin algılanan etkililiği arasındaki ilişkide lidere duyulan güvenin aracı rolü de sınanmak istenmiştir. Çalışmanın örneklemini 581 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Katılımcılar Kişisel Bilgi Formu, Sağ Kanat Yetkeciliği Ölçeği, Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği ve Siyasal Düşüncenin Karmaşıklığı Ölçeği'nden oluşan anket formunu doldurmuşlardır. Veriler, 7 Haziran 2015 Türkiye Genel Seçimleri öncesindeki dönemde toplanmıştır. Liderin algılanan prototipikliğinin hem liderin algılanan etkililiği hem de lidere duyulan güven ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte tüm katılımcılar söz konusu olduğunda parti ile kimliklenmenin yalnızca liderin algılanan prototipikliği ile lidere duyulan güven arasındaki ilişkiyi artırdığı, liderin algılanan prototipikliği ile liderin algılanan etkililiği arasındaki ilişkide ise düzenleyici rol oynamadığı görülmüştür. Parti özelinde bakıldığında, parti ile kimliklenmenin yalnızca AKP'li katılımcılarda liderin algılanan prototipikliği ile liderin algılanan etkililiği ve lidere duyulan güven arasındaki ilişkileri artırdığı bulunmuştur. Sağ kanat yetkeciliğinin yalnızca MHP'li katılımcılarda ve HDP'li katılımcılarda ele alınan ilişkilerde düzenleyici rollerinin olduğu; sosyal baskınlık yönelimi ve siyasal düşüncenin karmaşıklığının ise yalnızca HDP'li katılımcılarda ve söz konusu ilişkilerin bir kısmında düzenleyici rollerinin olduğu görülmüştür. Lidere duyulan güvenin tüm siyasal parti gruplarında liderin algılanan prototipikliği ile liderin algılanan etkililiği arasındaki ilişkiye kısmi aracılık ettiği bulunmuştır. Çalışmanın bulguları, Türkiye'deki seçmen profilleri ve liderliğe sosyal kimlik yaklaşımı açısından tartışılmıştır. Son olarak, ileriki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. The main objective of this study is to examine the moderating effect of political party identification (PI), right-wing authoritarianism (RAW), social dominance orientation (SDO) and complexity of political thought (CPT) on the relations between party leader group prototypicality (LP) and other aspects of leader assessments (perceived leader effectiveness [LE] and trust in leader [TL]). It is also aimed to test the mediator role of TL on the relation between LP and LE. The sample includes 581 university students. A personal information form, right-wing authoritarianism scale, social dominance orientation scale and complexity of political thought scale were used for data collection. Data were collected before Turkey's general elections on June 7, 2015. LP was found to have positive relations with both LE and TL. PI increased the relation between LP and TL but did not have a moderating effect on the relation between LP and LE when all participants were concerned. PI increased the relations between LP and both leader assessments only in the sample of AKP supporters. Similarly, RAW had moderating effects on the relations mentioned above only in the samples of MHP and HDP supporters. On the other hand, SDO and CPT were found to have moderating roles on only some of these relations and only in HDP supporters. TL partially mediated the relation between LP and LE. The findings were discussed in terms of Turkish voter profiles and social identity aproach to leadership. Finally, recommendations for future research were presented.