Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE KARAKAŞ
Danışman: ZEHRA SEMRA KARAKAŞ
Özet:Bu çalışma ile Biçer civarındaki (Sivrihisar) Neojen (Miyosen-Pliyosen) yaşlı göl basenindeki kil minerallerinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, belirlenen mineral parajenezleri ve dokusal özellikleri dikkate alınarak kil minerallerinin kökeni, oluşum koşulları ve eski iklim gibi özellikleri ortaya çıkartılmıştır. Neojen istifi iki ayrı çökel sistemi içerisinde depolanan Sakarya ve Porsuk formasyonu olarak 6 fasiyese ayrılarak incelenmiştir. 1. çökel sistemini oluşturan Miyosen yaşlı Sakarya formasyonu andezitik-bazaltik karakterli volkanitler (Alt-Orta Miyosen) ve karbonat fasiyesi (Üst Miyosen) ile temsil edilir. Bu litolojik topluluğu 2.ci çökel sistemini oluşturan Pliyosen yaşlı Porsuk formasyonu çok düşük açılı uyumsuzlukla örter. Bu formasyon konglomera, kumtaşı, kiltaşı, marn, jips, jipsli çamurtaşı, dolomit, dolomitik kiltaşı ve kireçtaşı birimlerinin birkaç kez tekrarlanmasından oluşmuştur. Porsuk formasyonu ile temsil edilen 2. depolanma paketinin ana fasiyesleri konglomera-kumtaşı, yeşil renkli çamurtaşı-kiltaşı, karbonat ve gri-bej renkli jipsli çamurtaşı-kiltaşı şeklinde ayrılmıştır. Neojen yaşlı gölsel istif içerisindeki kiltaşları kahverenkli, krem-bej, beyaz ve yeşil gibi farklı renk özelliklerine sahiptir. İnceleme alanının güneyinde koyu kahverenkli ve bej-krem renkli kiltaşı ve killi kireçtaşı istiflerinde egemen kil minerali sepiyolit olup, bunlar üste doğru dereceli olarak dolomitli sepiyolit ve beyaz renkli dolomitler şeklinde bir mineralojik zonlanma oluştururlar. Ayrıca, dolomitin artış gösterdiği bu seviyelerde kuvars, opal-CT ve feldispat mineralleri de görülür. Havzanın genelinde yeşil renkli kiltaşı, jipsli kiltaşı ve marn topluluğu paligorskit, simektit ve klorit parajenezi ile karakterize edilir. Bunların saf olmadığı seviyelerde ise dolomit, kalsit, kuvars, opal-CT, feldispat, jips, amfibol ve analsim mineralleri açığa çıkmaktadır. Saha ve laboratuvar verilerine göre bölgedeki Neojen (Miyosen ve Pliyosen) yaşlı gölsel birimler; volkanizma, tektonizma ve paleoiklim koşullarında gelişen değişik süreçlerde depolanmıştır. Bu nedenle, iki farklı çökel sistemi içerisinde birbirleriyle yanal ve dikey yönde geçişler gösteren farklı fasiyes çökelimleri gerçekleşmiştir. Sepiyolitler, havza kenarı bataklık ortamlarında kısmen de humid koşullarda oluşmuşlardır. Sepiyolit mineraline bazı seviyelerde eşlik eden paligorskit minerali, ortamda Mg ve Si zenginleşmesi ile birlikte Al katılımının da arttığını işaretler. Evaporit ağırlıklı istiflerde belirginleşen ve çoğu kez de bireysel jips kristalleri ve dolomit ara seviyeleri içeren yeşil, gri-bej renkli kiltaşlarında belirginleşen simektit, paligorskit ve klorit birlikteliği evaporitik çamur düzlüklerinde depolanmıştır. Buna karşın oldukça fazla yanal devamlılık gösteren ve tek düze bir litoloji sergileyen ve içerisinde değişik oranda simektit-paligorskit bulunduran yeşil çamurtaşı ve kiltaşları ise derin göl ortamında depolanmıştır.