Dairesel dizilimli mikrotremorlar ve SPAC yöntemi ile yakın yüzey S dalga hız yapısının belirlenmesi


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra Ezgi EKİNCİOĞLU

Danışman: SELMA KADIOĞLU

Özet:

Yüzey dalgalarının dispersiyonu hızları tabaka kalınlığı, P, S dalga ve yoğunluk parametrelerine bağlıdır ve dispersiyon eğrisi kullanılarak yakın yüzey S dalga hız yapısı belirlenebilir. Bu amaçla, aktif ve pasif kaynaklı birçok yöntem geliştirilmiştir. Bu tez çalışmasında, pasif kaynaklı Uzaysal Özilişki (SPAC) yöntemi ile Rayleigh dalgası dispersiyon eğrisi hesaplanmıştır. Bir-boyutlu modellere ait P, S dalga hızları, tabaka kalınlıkları ve yoğunlukları verilerek hızlı delta dizey yöntemi ile Rayleigh dalgası dispersiyon eğrileri hesaplamaları yapılmış ve parametre değişimine göre dispersiyon eğrisi değişimleri incelenmiştir. Ankara Etimesgut Şeker Fabrikası arazisinde dairesel dizilimli ivmeölçerler kullanılarak pasif kaynaklı titreşimler SPAC uygulaması için kaydedilmiştir. Son olarak, en küçük kareler ters çözüm yöntemi ile arazi verisi ve kuramsal bir-boyutlu S dalga hız yapısı ortaya konulmuştur. Buna ek olarak, SPAC yönteminin uygulanması ve dispersiyon eğrisinin modellenmesi ile ilgili FORTRAN bilgisayar programları yazılmıştır.AbstractDispersion properties of surface waves depends on layer thickness, P, S wave velocities and density parameters. Near surface S wave velocity structure can be estimated from the dispersion curves derived from the Rayleigh waves. For this aim, a lot of methods which use active or passive source have been developed. In this study, the Rayleigh wave near surface dispersion curves have been estimated by the appilication of spatial autocorrelation (SPAC) method that uses passive sources. One-dimensional theoretical Rayleigh wave dispersion curves fort he parameters of P, S wave velocities, layer thickness and density have been computed by using fast delta matrix method, and the variation of dispersion curves have been examined in view of these parameters. Passive source microtremors were recorded by using circular array accelometers in Ankara, Etimesgut, Sugar Factory area to apply SPAC method. The field dispersion curve was obtained corresponding to microtremor records. Finally least-square inversion method was used to fit the field dispersion curve to theoretical dispersion curve, and one-dimensional S wave velocity structure were estimated. In addition, FORTRAN computer programs were written about application of SPAC method and modeling of dispersion curve.