Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLAR ŞAKI
Danışman: EREL TELLAL
Özet:Ulusal ekonomilerin temel girdisi olan enerji, modern jeopolitikte siyasi ve ekonomik mücadelelerin temelinde yer almaktadır. Enerji kaynakları üzerinde hakimiyet mücadelesi, ekonomik alanda sürdürülebilir bir gelecek sürmek isteyen her aktörün dahil olduğu bir mücadeledir. Sovyetler Birliği'nin dağılışıyla birlikte Orta Asya coğrafyası sahip olduğu petrol ve doğalgaz kaynakları ile modern jeopolitikte yeni bir mücadele alanı olarak ortaya çıkmıştır. Bölgenin enerji kaynakları potansiyeli birçok aktörü bu kaynaklara erişim sağlama hususunda bölgeye çekmektedir. Bu çalışmada, Büyük Güçler politikasında Orta Asya enerji kaynakları üzerinde ABD, AB, Rusya ve Çin arasındaki mücadele ele alınmaktadır. Çalışmanın ilk bölümü, Orta Asya tarihi ve coğrafyası temelinde yapılan jeopolitik ve kuramsal bir incelemeyle başlamakta, sonrasında ise modern jeopolitikte bölgenin sahip olduğu petrol ve doğalgaz kaynaklarının yeri veri analiziyle birlikte ele alınmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde, modern jeopolitikte ABD ve AB'nin Orta Asya enerji kaynaklarına atfettiği önem, bu aktörlerin enerji siyasetlerinde yaşanan gelişmeler altında incelenmekte, ABD ve AB tarafından bölgede yürütülen enerji politikası ticaret, yatırımlar, ulaştırma boyutlarıyla birlikte irdelenmektedir. Bölümde ayrıca, ABD ve AB kökenli petrol şirketlerin bölgede faaliyetleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Avrasya coğrafyasının merkezinde bulunan Rusya ile anılan coğrafyanın doğusundaki Çin'in bölge enerji kaynaklarına atfettikleri önem, bu ülkelerin enerji politikalarının gelişim süreçleriyle birlikte incelenmektedir. Bölümde ayrıca, Rusya ve Çin'in, petrol şirketleri eliyle bölgede yaptıkları yatırımlar, bölge içi enerji taşımacılığı boru hatları, bölge ülkeleriyle yaptıkları enerji ticareti tüm boyutlarıyla ele alınmaktadır. Energy, as a fundamental input of national economies, constitutes the basis of political and economic struggle in modern geopolitics. The contest over domination of energy resources is a challenge in which each actor desiring to pursue sustainable future in economic sphere takes part. Following the dissolution of Soviet Union, Central Asia, with its oil and gas resources, has emerged as a new area of struggle in modern geopolitics. The potential of region's energy resources brings numerous actors to region with a view to gaining access to these resources. In this study, the struggle over Central Asian energy resources in Great Powers' Politics among USA, EU, Russia and China are examined throughly. The first chapter of the study begins with a geopolitical and theoretical analysis based on Central Asian history and geography; and is followed by the analysis of place of regions' oil and gas resources in the modern geopolitics; and is concluded by data analysis on the resources which region has. In the second chapter of study, the importance that USA and EU attach to Central Asian energy resources in modern geopolitics is assessed with the developments taking place in energy politics of these actors; energy policies carried out by USA and EU in the region is examined along with trade, investment and transportation dimensions. The chapter also includes regional activities of oil companies which are rooted in the USA and the EU in detail. In the third chapter of study, importance attributed to energy resources of region by Russia, which locates in the center of Eurasian geography, and China, which locates in the eastern part of mentioned geography is elaborated together with development processes of energy politics of these countries. Besides, in this chapter, investments made by Russia and China through oil companies of these countries, regional energy transportation lines and energy trade between regional countries and Russia and China are investigated with all aspects.