Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RECEP KODAŞ
Danışman: Dilek Başalma
Özet:
Bu çalışma 2019-2020 ve 2020-2021
yetiştirme sezonunda Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü İkizce
Araştırma ve Uygulama çiftliğinde yürütülmüştür. Araştırma da; aspir/buğday
ekim nöbeti sisteminde 7 farklı gübre kombinasyonları (DAP+ÜRE, Katı Solucan
Gübresi (KSG)+ÜRE, DAP+Sıvı Solucan Gübresi (SSG), KSG+SSG, Sadece KSG, Sadece
SSG ve Gübresiz kontrol) kullanılmıştır. Bu uygulamaların aspir ve buğday
bitkilerinde verim ve kalite üzerine etkileri incelenmiştir. Deneme, Tesadüf
Blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırma sonucunda,
buğdayda en yüksek verim 368 kg/da ile DAP+ÜRE uygulamasından, en düşük verim
ise 277 kg/da ile Gübresiz (Kontrol) uygulamasından elde edilmiştir. Buğday
kalitesine ise DAP+ÜRE ve KSG+ÜRE uygulamalarının istatistiki olarak önemli
etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. En yüksek değerler DAP+ÜRE ve KSG+ÜRE
uygulamalarında tane protein oranı % 14.6 ve Alveograf W enerji değeri 173.5
ile 173.8 joule olarak bulunmuştur. Aspirde en yüksek verim 363 kg/da ile
DAP+ÜRE uygulamasından, en düşük verim 278 kg/da ile Gübresiz (Kontrol)
uygulamasından elde edilmiştir. İçerdiği yağ oranına bağlı olarak en yüksek yağ
verimi 131.5 kg/da ile yine DAP+ÜRE uygulamasından elde edilmiştir. KSG+ÜRE
uygulamasının aspir çiçeklenme zamanında 2 gün, olgunlaşma zamanında 4 gün
erkencilik sağladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, buğday ve aspirde verim ve
kalite yönünden, vermikompost uygulamalarından KSG+ÜRE uygulaması ile
yetiştiricilik önerilebilir. Sürdürülebilir tarım açısından uzun süreli katı ve
sıvı solucan gübresi uygulamalarının, toprak yapısını düzelttiği ve bitki besin
maddesi içeriğini arttırdığı söylenebilir.