Azotlu gübre dozlarının İtalyan çimi (Lolium italicum L.) çeşitlerinin ot verimi, kalitesi ve bazı tarımsal özelliklerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERGÜL ÇOLAK

Danışman: CENGİZ SANCAK

Özet:

Evcil hayvanların kaliteli kaba yem ihtiyacının karşılanmasında kullanılan önemli bitkilerden biri de İtalyan çimidir. Bu araştırma, İtalyan çimi çeşitlerinin verimi ve kalitesini yükseltmede önemli bir potansiyeli olan azotlu gübrelerin değişik dozlarının etkilerini belirlemek üzere yapılmıştır. Orta Anadolu bölgesi kıraç koşullarında, 2008-2009 yıllarında yürütülmüştür.Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulan çalışmada, azotlu gübre olarak amonyum nitrat (% 33) gübresinin 0, 4, 8, 12, 16, 20 ve 24 kg/da dozları ve Gemini, Tetraflorum ile Lolita İtalyan çimi çeşitleri kullanılmıştır. Erken ilkbaharda 30 cm sıra arası verilerek ekilen parsellerde gerektiği dönemlerde elle yabancı ot mücadelesi yapılmıştır. Parsellerdeki bitkiler çiçeklenme-başaklanma dönemine geldiğinde gözlemler ve hasat yapılmıştır.Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; İtalyan çimi çeşitleri arasında incelenen özelliklerden bitki boyu, yeşil ot verimi, ham kül oranı, NDF ve NYD bakımından önemli farklılıklar belirlenmiştir.Azotlu gübre dozları bitki boyu, sap kalınlığı, yeşil ve kuru ot verimi, protein içeriği ve verimi, ADF, NDF ve nispi yem değeri üzerine etkili olmuştur.Çalışmanın yürütüldüğü her iki yılda, bitki boyu, sap kalınlığı, yeşil ot, kuru ot ve protein verimi ile ham kül oranları arasında farklılık bulunmuştur.Ankara koşullarında yapılacak İtalyan çimi yetiştiriciliğinde yüksek verim ve kaliteli yem elde etmek için 8 kg/da azot dozu kullanılması tavsiye edilebilir.AbstractItalian ryegrass is considered one of the most important forage plants used to meet the roughage for livestock. This research is conducted to determine the effects of different doses of nitrogen fertilizers which has a potential to increase the quality and quantity of Italian ryegrass cultivars. It was carried out at the experimental area of Field Crops Department of Agricultural Faculty of Ankara University between the years of 2008 and 2009.The experiment was designed in split blocks with three replicates in the experimental plots of Field Crops Depertmant of Agricultural Faculty of Ankara University. Nitrogen in ammonium nitrate (33% N) form was apllied on main blocks with the amount of 0, 4, 8, 12, 16, 20 and 24 kg/da doses. Italian ryegrass cultivars Gemini, Tetraflorum and Lolita were places in sub-plots. Hand seeding was performed in early spring on the rows which was 30 cm apart each other. Weeds were taken out on the plots manually whenever needed. When the plants were at anthesis stage, observations were made and plants were harvested for hay.According to the results; statistical differences were found among Italian ryegrass cultivars for plant height, fresh herbage yield, crude ash ratio, NDF and NYD.Nitrogen fertilizer doses affected plant height stem diameter, fresh and dried hay yield, protein content and yield, ADF, NDF and relative feed value.Between the experimental years, statistical differences for plant height, stem diameter, fresh and dried hay yield, protein yield and crude ash ratios also were detected.Nitrogen doses increased plant heaight, stem diamater, fresh and dry hay yield, protein content and protein yeild.Significant differences were detected among yield and quality characters of Italian ryegarss herbage.In order to get higher forage yield and quality, in the Italian ryegrass cultivation in Ankara conditions, 8 kg/da nitrogen fertilizer is recomended according to results of this research.