Bilgi kaynağı olarak karikatürün MARC21 ve dublin core üst veri standartları ile nitelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANAN YILMAZ

Danışman: HAKAN ANAMERİÇ

Özet:

Kökeni ilkçağlarda mağara duvarlarına kadar uzanan karikatürler tarihsel gelişimi boyunca toplumların siyasi, sosyal ve kültürel alışkanlıklarını, günlük yaşantılarını, eğlence biçimlerini gelecek kuşaklara evrensel bir dille anlatmışlardır. Mizahın ve yaratıcılığın harmanlanması ile verilmek istenen mesaj farklı bir yol ile anlatılmaktadır. Bu farklı duruşu ile karikatürler günümüzde eğitimden sanata, reklamcılıktan sağlık sektörüne kadar çok geniş bir yelpazede kendine yer edinmiştir. Kitap dışı materyallerin bir parçası olan karikatürler bilgi merkezlerinde hem bilgi kaynağı hem de arşiv malzemesi olarak yer almaktadır. Sanatsal ve kültürel özellikleri ile toplumun kültürel miras envanterleri arasında sayılabilecek karikatürlerin bilgi hizmetleri kapsamında diğer bilgi kaynakları gibi nitelenerek kullanıma sunulmaları büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada karikatürlerin ortaya çıkmasından günümüze uzanan tarihsel gelişim süreci incelenerek ulusal ve uluslararası kapsamda bilgi merkezlerindeki mevcut durumları ortaya koyulmuştur. Karikatür çiziminde kullanılan yöntem ve teknikler araştırılarak nitelemede kullanılabilecek bilgiler tespit edilmiştir. Elde edilen bilgilerin uluslararası üst veri standartlarından olan Dublin Core ve MARC21 standartlarına uygulanabilirliği araştırılmış ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim karikatürleri Müzesi karikatürleri ile örnek bibliyografik kayıtlara yer verilmiştir. Cartoons, whose origin dates back to the drawings on the cave walls from the Prehistory, have been communicating the political, social and cultural traits, lifestyles and entertainment styles of the societies to the next generations by making use of a universal language. The message to be conveyed is communicated in a different way by blending humor and creativity. With this different stance, cartoons nowadays have a wide range from education to art, from advertising to health sector. As being a part of the non-book materials, they are both a information source and archival material in information centers. It is of great importance that the cartoons, which could be considered as one of the cultural heritage inventories of the societies by their artistic and cultural properties, are put into use by being described as the other information sources within the scope of information services. In this study, the temporal development process from the emergence of cartoons to the present is examined, and its current situation in national and international knowledge centers is revealed. The methods and techniques used in cartoon drawing were investigated, and the information that could be used in the description was determined. The applicability of the obtained information to the standards of international metadata standards, such as Dublin Core and MARC21 is investigated. Moreover, the cartoons at the Cartoon Museum of Eskişehir Anadolu University and sample bibliographic records are presented