Klasik İslam filozoflarının kadın algısı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERYEM BÜŞRA BERBER

Danışman: İBRAHİM MARAŞ

Özet:

Bu çalışmada klasik İslam filozoflarının kadınlar hakkında doğrudan ya da dolaylı ifadelerinden yola çıkarak kadın algıları araştırılmaktadır. Çalışma kapsamında, 10. ve 12. yüzyıllar arasında yaşamış filozoflardan Kindî, Ebûbekr er-Râzî, Fârâbî, İhvan-ı Safâ, İbn Meserre, İbn Miskeveyh, İbn Sînâ, İbn Bâce ve İbn Rüşd konu edinilmektedir. Çalışmanın birinci bölümünde Klasik İslam filozoflarına kaynaklık eden kültürel, dini ve entelektüel kaynaklarda kadın konusu araştırılmıştır. Kültürel kaynaklar içerisinde siyasetnameler, seyahatnameler ve masallarda kadın imge ve algısı araştırılmıştır. Dini Kaynaklar içerisinde Kur’an’da ve onun ilk dönem yorumlarında, entelektüel kaynaklar içerisinde Antik Yunan felsefesinde kadının konumu araştırılma konusu yapılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise birinci bölümdeki tartışmayı arkaplana yerleştirerek mezkur filozofların eserlerindeki ifadeleri üzerinden ontoloji ve siyaset felsefesi bağlamında nasıl bir kadın algısına sahip oldukları anlaşılmaya çalışılmaktadır. Sonuç olarak Klasik İslam filozoflarının kadın algıları çeşitlilik göstermekle birlikte, bu algıların genel karakterinin hiyerarşik bir cinsiyet anlayışına dayandığı anlaşılmaktadır. Ontoloji bağlamında Fârâbî ve İbn Rüşd, siyaset felsefesi bağlamında ise yalnızca İbn Rüşd genel yargıdan ayrışarak daha eşitlikçi bir tutum takınmaktadır.