Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OSMAN TOLGA KASKATI
Danışman: ATİLLA HALİL ELHAN
Özet:Kas-iskelet sistemi hastalıkları, kronik, özürlülüğe yol açan sorunlardır. Bu hastalıkların, gerek yüksek prevalansları gerekse sağlık hizmetlerindeki yüksek maliyetleri nedeniyle toplumdaki ekonomik yükü de fazladır. Kas-iskelet sistemi sorunlarının tedavi ve rehabilitasyonunda hedef, hastalık aktivitesini kontrol altına almak, fonksiyonları korumak-geliştirmek ve sonuçta özürlülüğü engellemektir. Uygun tedavi yaklaşımlarının planlanma ve monitorizasyon aşamalarında, hastaların özürlülük (işlevsellik kaybı) düzeylerinin belirlenmesi sonuç ölçümü açısından son derece önemlidir. Özürlülük değerlendiriminin etkin bir şekilde yapılabilmesi, ancak geçerli, güvenilir, değişime duyarlı ve kolay uygulanabilir değerlendirme araçları ile mümkün olacaktır. Günümüzde sağlık alanında, sonuç ölçümünde kullanılan değerlendirme araçlarının (ölçek, soru bankası) modern psikometrik yöntemlerden madde yanıt teorisiyle geliştirilmesi gerekliliği belirtilmektedir. Halen dünyada eğitim alanında değerlendirme amaçlı kullanılmakta olan BUT yöntemi, hasta değerlendiriminde daha kesin, kısa ve kolay bir değerlendirme aracı olarak sağlık bilimleri alanına son yıllarda girmiştir, ancak bu alandaki çalışmalar henüz araştırma düzeyindedir. Bu çalışmanın amacı, toplumda sık görülen ve özürlülüğe yol açan kas-iskelet sistemi hastalıklarından biri olan RA'da BUT yöntemiyle hastaların özürlülük düzeylerini belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak öncelikle Dünya Sağlık Örgütünün ?Uluslararası İşlevsellik, Özürlülük ve Sağlık? (International Classification of Functioning, Disability and Health-ICF) modeli temel alınarak RA'da özürlülük değerlendirimi için bir soru bankası oluşturulacaktır. Bu soru bankası, madde yanıt teorisini temel alan Rasch analizi ile RA'da kullanılan çeşitli fonksiyonel değerlendirme ölçeklerinde yer alan maddelerden oluşturulacaktır. İkinci aşamada da bu soru bankası kullanılarak çalışma kapsamında geliştirilecek yazılımla sağlık alanında yeni bir uygulama olan BUT yöntemiyle hastaların özürlülük düzeyi belirlenecektir. RA'da özürlülük değerlendiriminde BUT uygulaması daha önce yapılmamış bir çalışma olması nedeniyle, bu çalışma, ulusal ve uluslararası alanda bir ilk olacaktır. Bu yolla, romatoid artritli hastaların özürlülük durumlarının belirlenmesinde yeni, standart, etkin, kolay ve özgün bir değerlendirme aracı geliştirilmiş olacaktır. Böylece toplumda önemli bir özürlülük nedeni olan bu hastalıkta işlevsellik bağlamında sonuç değerlendiriminin ülke genelinde etkin bir şekilde yapılması, hastalığın bireysel ve toplumsal açıdan sonuçlarını ortaya koyacaktır. Dolayısıyla, hastalık sonuçlarının ortaya konması, hastalığa yönelik uygun tedavi yaklaşımlarının belirlenmesini, özürlülüğün önlenmesini ve hastalığın toplumdaki sosyoekonomik yükünün azaltılmasını hedefleyen sağlık politikalarının belirlenmesine yol gösterecektir. AbstractMusculoskeletal diseases are chronic and disabling disorders. The economic burden of these disorders on the society is great due to both high prevalence and high cost of the diseases to the health care system. The main goals in the treatment and rehabilitation of musculoskeletal disorders are to control the disease activity, maintain and improve function and consequently prevent disability. Assessment of disability levels of patients during the planning and monitoring stages of the therapeutic approaches is essential for the outcome measurement. Assessment of disability in an effective manner will only be possible with valid, reliable, responsive and easily applicable assessment instruments. It is emphasized at present that the assessment tools used in outcome measurement (e.g scales, item banks) should be developed by item response theory of modern psychometric methods. Computerized adaptive testing (CAT) method, which is already being used for evaluation purposes in the field of education in the world, has recently found access into the field of health sciences as a precise, short and simple assessment tool in patient evaluation. However the studies in this field are yet in research level. The purpose of this study is to determine the disability levels of patients with rheumatoid arthritis, a common and disabling musculoskeletal disease, by using CAT method. To achieve this purpose, firstly, item bank for the assessment of disability in rheumatoid arthritis will be developed based on the ?International Classification of Functioning, Disability and Health-ICF? model of World Health Organization. This item bank will be developed by Rasch analysis from the item response theory, using the items included in various functional assessment scales for rheumatoid arthritis. At the second stage, disability levels of patients will be determined with CAT method from this item bank by using the new CAT software that will be set up in scope of this study. This study will be the first in national and international area as no study has been done regarding CAT application in the assessment of disability in rheumatoid arthritis before. By this way, a new, standard, effective, simple and original assessment instrument will be developed for the determination of disability status in patients with rheumatoid arthritis. Thus, effective outcome measurement in terms of functioning at the national level in rheumatoid arthritis, will elicit the personal and social consequences of this common and disabling disease. Accordingly, these consequences will be a guide for the establishment of health policies to determine relevant treatment approaches, to prevent disability and to reduce the socioeconomic burden of the disease.