Perkütan nefrolitotomi operasyonu sonrası rezidüel taşların belirlenmesinde direkt üriner sistem grafisi ve ultrasonografinin etkinliğinin kontrastsız bilgisayarlı tomografi ile karşılaştırmalı değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET İLKER GÖKCE

Danışman: YAKUP TARKAN SOYGÜR

Özet:

Bu çalışmada, Kasım 2007 - Şubat 2009 yılları arasında kliniğimizde 2 cm' den büyük böbrek taşları için PCNL uygulanan hastalarda erken postoperatif dönemde rezidüel taş tespitinde direk üriner sistem grafisi (DÜSG) ve ultrasonografinin (USG) etkinliğinin kontrastsız, taş protokolü ile çekilen bilgisayarlı tomografi (BT) ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.YÖNTEM ve GEREÇAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Kliniği'nde Kasım 2007 - Şubat 2009 tarihleri arasında 2 cm den büyük opak böbrek taşları nedeniyle PCNL uygulanan 173 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların tamamında opak ya da semiopak taş mevcuttu. Operasyon sonrası ilk 48 saat içinde tüm hastalara DÜSG ve USG yapıldı. Kontrastsız spiral BT uygulandı. Sonuçların değerlendirilmesinde BT ile elde edilen sonuçlar altın standart kabul edildi. DÜSG ve USG ile elde edilen sonuçlara göre bu iki yöntemin duyarlılık ve özgüllükleri karşılaştırıldı. Tetkiklerin arasındaki farkın araştırılması için Pearson Ki-kare testi kullanıldı ve p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.BULGULAROlguların yaş aralığı 32-73 yıl, ortanca yaş 53, ortalama yaş ise 48.4 olarak tespit edildi. Postoperatif değerlendirmede, 173 PCNL operasyonu sonrasında kontrastsız taş protokolü ile BT incelmesinde 95 hastada (%54.9) tam taşsızlık elde edilirken, 78 hastada (%45.1) rezidüel taş kaldığı saptanmıştır. Rezidüel taş saptanan 78 hastanın 42' sinde klinik olarak önemli (> 4mm) taş saptanırken 36 hastada rezidüel taşların 4 mm' den küçük boutlu olduğu görülmüştür. DÜSG' ün duyarlılığı %70.5 (55/78) olarak bulunmuştur. Klinik önemli taşlar için duyarlılık %85.7 (36/42), klinik önemsiz taşlar için ise %52.7 (19/36) olarak tespit edilmiştir. Tüm grup ve klinik önemsiz taşlar göz önüne alınarak DÜSG ile BT karşılaştırıldığında BT istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha etkin bulunmuştur (p<0.05). Ancak klinik önemli taşlarda DÜSG ile BT arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05). USG' nin duyarlılığı %52,5 (41/78) olarak bulunmuştur. Klinik önemli taşlar için duyarlılık %57.1 (24/42), klinik önemsiz taşlar için ise %47.2 (17/36) olarak tespit edilmiştir. Tüm grup, klinik önemli taşlar ve klinik önemsiz taşlar göz önüne alındığında tüm gruplarda USG ile BT karşılaştırıldığında BT istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha etkin bulunmuştur (p<0.05).SONUÇPCNL işlemi sonrasında rezidüel taşların belirlenmesinde kontrastsız taş protokolü ile çekilen BT en duyarlı yöntem olarak kabul edilmektedir. Daha ucuz ve kolay yöntemler olan DÜSG ve USG' nin duyarlılıkları değerlendirildiğinde yalnızca DÜSG klinik önemli rezidüel taşların varlığında rezidüel taşların doğru tayin edilebilmesinde BT' ye yakın bir duyarlılık göstermektedir. Opak olmayan ya da klinik olarak önemli olmayan taşlarda hem DÜSG hem de USG' nin duyarlılığı BT' ye göre anlamlı düzeyde düşüktür. abstractIn this study we aimed to compare the sensitivity of KUB and USG in detection of residual fragments after PCNL operation for radioopaque kidney Stones >2 cm in sizeMATERIALS AND METHODData of 173 patients operated for opaque kidney stones > 2cm in size in our department was evaluated. All patients were evaluated with KUB, USG and CT within 48 hours after the operation. Results of CT were accepted as gold standart and sensitivity of DÜSG and USG were evaluated. Pearson chi square test was used to compare the techniques and pvalue of <0.05 was accepted for statistical significance.RESULTSMean age of the population was 48.4 (32-73) and in the postoperative evaluation complete Stone removal was achieved in 95 (54.9%) patients. Residual Stones were detected in 78 patients,42 of which were clinically significant residual stones. Sensitivithy of KUB was 70.5% and sensitivity in clinicially significant stones was 85.7%. While sensitivity of USG was 52.5% in whole population and 57.1% in clinically significant residual stones. CCONCLUSİONFor detection of residual stones after PCNL operation, CT is the gold standart technique. When sensitivity of KUB and USG evaluated, only KUB has almost equal effectiveness with CT for clinically significant residual stones. In non-opaque and clinically insignificant residual Stones CT is much better than KUB and USG for detection of residual stones.