Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKHAN ESER
Danışman: EMİR HÜSEYİN ŞİMŞEK
Özet:Ülkemizdeki toprakların organik madde içeriği yönünden çok fakir topraklar olması, bu maddelerin iklimsel koşullar altında ve endüstriyel üretim esnasında major ve minör elementlerinin zamanla azalmasından dolayı ülkemizde suni (kimyasal) gübre tüketimi hızla artmaktadır. Organik gübre kullanılması halinde topraklarımızın ihtiva ettiği organik madde miktarı artabilecektir. Ayrıca, üretilen organik gübre bitkinin ihtiyacı olan mineral maddeleri absorblayarak, bitkinin ihtiyaç duyduğu anda bitkiye verebilecek ve mineral maddelerin de taşınmasını engelleyebilecektir. Bu çalışmada Edirne Harmanlı, Tekirdağ Pirinççeşme ve Yozgat Ayrıdam linyitlerinden fülvik asit ve hümik asit elde ederek organik gübre olarak kullanılması amaçlanmıştır. Sıcaklık, karıştırma süresi KOH ve nitrik asit miktarı parametre olarak incelenmiştir. Elde edilen organik gübrelerin yapı analizlerinde IR spektrofotometresi, Flame Fotometre ve elementel analiz cihazından faydalanılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalarda optimum parametreler FA eldesinde Harmanlı linyiti için 5 ml HNO3, 6.4 saat, 25 °C, Pirinççeşme linyiti için 15 ml HNO3, 1 saat, 25 °C, Ayrıdam linyiti için 5 ml HNO3, 1 saat, 25 °C ve HA eldesinde Harmanlı linyiti için 17.6 ml HNO3, 5 g KOH, 1 saat, 25 °C, Pirinççeşme linyiti için 22,79 ml HNO3, 5 g KOH, 1 saat, 68 °C, Ayrıdam linyiti için, 5 ml HNO3, 5 g KOH, 1 saat, 25 °C olarak belirlenmiş ve susuz temel üzerinden Ayrıdam, Harmanlı ve Pirinççeşme linyitlerinde sırasıyla hümik asit yüzdeleri %0.57, %12.14, %22,45 olarak bulunmuş, fülvik asit yüzdeleri ise %7.93, %16.06, %18.44 ve toplam ekstrakte edilebilen madde miktarları yüzde olarak %8.5l, %28.2, %40.89 olarak bulunmuştur. Sıcaklığın bu kömürler üzerinde gübre üretimi için önemli bir rol oynamadığı tespit edilmiştir. Yapılan deneylerden elde edilen tecrübelerle ülkemizde organik gübre üretiminde kullanılan Konya Ilgın kömürlerinin 3 farklı damardan alınan numuneler de ön değerlendirmeye tabi tutulmuştur. %40 ile %60 arasında organik gübre elde edilebileceği öngörülmüştür. Harmanlı ve Pirinççeşme kömürlerinin Ayrıdam kömürlerine oranla daha iyi sonuç verdiği tespit edilmiştir. Ancak bu değerlerin fülvik asit ve hümik asit üretimi için ekonomik olarak uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.