Enalapril Maleat ve Hidroklorotizidi birlikte içeren kombine farmasötik preparatlardan bu maddelerin aynı anda analizi için yeni kromatografik yöntem geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA ÖZDEN

Danışman: BENGİ USLU

Özet:

Tez çalışması kapsamında, enalapril maleat ve hidroklorotiazit'in aynı anda analizi için UPSK-UV/GB ve YPSK-FDD yöntemleri sunulmuştur.Bu yöntemlerden UPSK-UV/GB için BEH C18 ( tanecik çapı; 1,7 m, 2,1 x 100mm) kolonu, 60 ? C kolon sıcaklığı ile asetonitril ve suyun pH'ının 2.5 olarak ayarlanmış tampon çözeltisi ile oluşturulmuş çizelge 3.4'te belirlenen gradient sistem, 0,5 ml/dk akış hızı ve UV/GB dedektörü ile enalapril maleat ve hidroklorotiazit için ortak dalga boyu 210 nm olarak seçilmiştir. Bu koşullarda; enalapril, hidroklorotiazit ve iç standart olarak seçilen nebivolol için alıkonma zamanları sırasıyla 1,120 ; 1,720 ve 1,954 dakika olarak belirlenmiştir.Enalapril maleat ve hidroklorotiazitin YPSK-FDD yöntemi ile analizinde µ-Bondapak C18 (tanecik çapı; 10 ? m, 3.9x300 mm) kolon, 60 ? C kolon sıcaklığı ile asetonitril ve suyun pH'ının 2.5 olarak ayarlanmış tampon çözeltisi ile oluşturulmuş çizelge 3.14'te belirlenen gradient sistem, 2.0ml/dk akış hızı ve FDD dedektörü ile enalapril maleat ve hidroklorotiazit için ortak dalga boyu 210 nm seçilmiştir. Bu koşullarda ; Enalapril, Hidroklorotiazit ve iç standart olarak seçilen Nebivolol alıkonma zamanları sırasıyla 3,246 ; 4,881 ve 5,297 dakika olarak elde edilmiştir.Taze hazırlanmış standart çözelti kromatogramında validasyon prosedürünün bir parçası olan ayrışma, seçicilik, asimetri ve kapasite faktörü gibi çeşitli parametreleri kontrol etmek için sistem uygunluk testleri yapılmıştır. Geliştirilen yöntem tamamen valide edilmiştir. UPSK-UV/GB yönteminde Enalapril için 0,207 ? g/ml ile 399 ? g/ml ; hidroklorotiazit için 0,065 ? g/ml ile 249 ? g/ml derişim aralığında doğrusallık elde edilmiştir. YPSK-FDD yönteminde enalapril için 0,207 ? g/ml ile 399 ? g/ml , hidroklorotiazit için ise 0,259 ? g/ml ile 249 ? g/ml derişim aralığında doğrusallık elde edilmiştir.Geliştirilen yöntemin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini göstermek için geri kazanım çalışması yapılmıştır. Yüksek orandaki geri kazanım, yöntemlerin ilaçların formülasyonunda kullanılan katkı maddelerinden ve yardımcı maddelerden etkilenmediğini göstermektedir.Floresans dedektör ile yapılan çalışmalarda ise sabit faz seçimi için Thermo ODS Hypersil (tanecik çapı, 5 ? m, 4.6x250 µ-Bondapak C18, (tanecik çapı ; 10 ? m, 3.9x300 mm) kolonları denenmiştir. UPSK ve YPSK sistemleri ile karşılaştırma yapılabilmesi amaçlı hareketi faz organik düzenleyicisi olarak asetonitril, tampon çözeltisi olarak suyun H3PO4 ile pH'ı 2.5' a ayarlanmış tamponu seçilmiştir.Enalapril maleat molekülü için bir floresans ışıma gözlenirken, Hidroklorotiazit molekülü için aynı durum geçerli olmamıştır. Şekil 3.35'te sunulan kromatogramdan anlaşıldığı üzere Hidroklorotiazit molekülü zemin sinyalinin negatif yönünde pik görmememize neden olmuştur. Bunun sebebi, Hidroklorotiazit molekülünün dedektöre ulaşan ışık miktarını azaltmasıdır. Bir başka ifade ile emisyon yerine absorbsiyon yapmasıdır.Tez kapsamında yapılmış olan UPSK-UB/GB VE YPSK-FDD çalışmaları, hammaddede ve farmasötik formülasyonlarda enalapril maleat ve hidroklorotiazitin aynı anda tayini için hızlı, basit, yüksek kesinlik ve doğrulukta olduğunu kanıtlamıştır. Geliştirilen bu yöntemler, ekonomik olduğu ve zaman kazandırdığı için, kalite kontrol laboratuvarlarında kullanılabilir. AbstractThe UPLC-UV/Visible and HPLC-DAD methods were presented for the simultaneous determination (analysis) of Enalaprile Maleate and Hydrochlorothiazide in the scope of thesis study.BEH C18 (particle diameter :1,7 ? m, 2,1 x 100mm) column, 60 ? C column temperature, gradient system mentioned in table 3.4 that generated with acetonitrile and water which pH was adjusted to 2.5, 0.5 ml/min. flow rate and 210 nm wavelength with UV/ Visible dedector both Enalaprile Maleate and Hydrochlorothiazide were selected for UPLC-UV/Visible method. Retention times for Enalaprile Maleate, Hydrochlorothiazide and Nebivolole used as internal standard are 1.120 min., 1.720 min., and 1.954 min. respectively.µ-Bondapak C18 (particle diameter: 10 ? m, 3.9 x 300mm) column, 60 ? C column temperature, gradient system mentioned in table 3.14 that generated with acetonitrile and water which pH was adjusted to 2.5, 2.0 ml/min. flow rate and 210 nm wavelength with DAD dedector both Enalaprile Maleate and Hydrochlorothiazide were selected for the analysis of Enalaprile Maleate and Hydrochlorothiazide with HPLC-DAD method. Retention times for Enalaprile Maleate, Hydrochlorothiazide and Nebivolole used as internal standard are 3.246 min., 4.881 min., and 5.297 min. respectively.The system suitability tests were performed to control the resolution, selectivity, asymmetry and capasity factor which are the part of validation procedure in the freshly prepared standard solution chromatogram. Developped method was fully validated. Linearity was obtained in the concentration range of 0.207 ? g/ml - 399 ? g/ml for Enalapril and 0,065 ? g/ml - 249 ? g/ml for Hydrochlorothiazide in the UPLC-UV/Visible method. Linearity was obtained in the concentration range of 0.207 ? g/ml - 399 ? g/ml for Enalapril and 0,259 ? g/ml - 249 ? g/ml for Hydrochlorothiazide in the HPLC-DAD method. Recovery studies were performed to show the feasibility and suitability of the methods. The high recovery results show that the methods are not affected by the presence of excipients using in the drug formulation process.UPLC and HPLC studies performed in the scope of thesis proves that no significant difference was found between two methods. The developed methods are affordable and auxiliary for saving time. So these methods can be used in quality control laboratories.