Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞAH COŞKUN YAŞAR
Danışman: Berna Aslan
Özet:
Bu çalışma öğretmen eğitiminin eğitim programı kuramlarına ilişkin yapısının nasıl olduğunu betimlemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde iç içe geçmiş durum çalışması deseni kullanılan araştırmada ölçüt ve kartopu örnekleme yoluyla araştırmanın yapıldığı üç üniversitenin İngilizce Öğretmenliği bölümünde görev yapan 21 öğretmen eğitimcisi ve Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda İngilizce öğretmeni olarak çalışan yedi uygulama öğretmeni ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca, Yüksek Öğretim Kurumu ve Millî Eğitim Bakanlığı dokümanları analiz edilmiştir. Veriler içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri ile çözümlenmiştir. Bulgular katılımcıların ve öğretmen eğitimi ile ilişkili belgelerin amaçlarının ve öğretme-öğrenme sürecindeki uygulamaların toplumsal fayda kuramı ekseninde birleştiğini göstermiştir. Öğretmen eğitimcileri, öğretmen eğitiminin amaçlarına ilişkin ifadelerinde sosyal yeniden yapılandırmacı ideolojiye de eğilim göstermiştir. Ayrıca, belgelerde de bu eğilimin izleri görülmektedir. Her üç veri kaynağının da öğretmen rolleri için vurguladığı eğitim programı kuramları öğrenci merkezli eğitim programı kuramı ve toplumsal fayda eğitim programı kuramı olarak belirlenmiştir. Öğretmen eğitimcileri uygulama öğretmenlerinden farklı olarak toplumsal yapılandırmacı bir öğretmen rolünü de önemli görmektedirler. Öğretmen adaylarının rollerine ilişkin kuramsal yönelimin ise öğretmen eğitimcileri, uygulama öğretmenleri ve belgelerde tüm eğitim programı kuramlarının eklektik yansıması biçimindedir. Sonuç olarak, öğretmen eğitiminde tek bir eğitim programı kuramına bağlı kalınmadığı ve farklı kuramların benimsendiği bir öğretmen eğitiminin yürütüldüğü sonucuna ulaşılmıştır Bununla birlikte, öğretmen eğitiminin ideolojik yapısının toplumsal fayda kuramından daha yoğun bir biçimde etkilendiği, beceri temelli ve teknisist yaklaşımın keşfedilen tüm temalarda yoğun bir şekilde görülebildiği sonucuna da ulaşılmıştır.