Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SONER YÜKSEL
Danışman: SAİME İKİNCİKARAKAYA
Özet:Bu araştırma; 2012-2013 ve 2013-2014 yetiştirme dönemlerinde Eskişehir'de Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Çalışmada; son yıllarda ıslahı, üretimi, gıda, yem ve diğer endüstriyel uygulamalarda kullanılmasıyla önem kazanan kavuzsuz arpanın, Orta Anadolu şartlarında ilk gelişme dönemleri ile verim ve verim öğelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; materyal olarak dokuz adet kavuzsuz arpa hattı ile bir tane tescilli kavuzsuz arpa çeşidi kullanılmıştır. Kavuzsuz arpa hat ve genotiplerinde, ilk gelişme dönemindeki farklılıkları belirlemek amacıyla ön çalışma yapılmıştır. Ön çalışmada kök uzunluğu, fide boyu, fırın kuru kök ve toprak üstü ağırlığı ve bunların birbirine oranları saptanmıştır. Araştırmada, çıkış süresi, başaklanma gün sayısı, m2'deki başak sayısı, bayrak yaprağı alanı, bayrak yaprağı yeşil kalma süresi, sap uzunluğu, üst boğum arası uzunluğu, m 2'de biyolojik verim, birim alan tane verimi, birim alan hasat indeksi, başak boyu, başakta toplam başakçık sayısı, başakta fertil başakçık sayısı, başakta steril başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane verimi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı ve 2.5 mm elek üstü değerlerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Ele alınan tüm özellikler yönünden yıllar arası farklılık önemli bulunmuş ve yıllar ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; G1 numaralı kavuzsuz arpa hattı kuru şartlarda birinci yıl 217, ikinci yıl 225 kg/da ile en yüksek tane verimi verirken, sulu şartlarda birinci yıl standart olarak kullanılan Özen kavuzsuz arpa çeşidi 271 kg/da, ikinci yıl ise G6 numaralı kavuzsuz arpa hattı 242 kg/da ile en yüksek tane verimi vermiştir. Protein oranı yönünden birinci yıl kuru koşullarda %17.46 ile G6 numaralı kavuzsuz arpa hattı, sulu şartlarda %16.86 ile G9 numaralı hattından en yüksek değerler elde edilmiştir. İkinci yıl kuru şartlarda %11.86 ile G9 numaralı kavuzsuz arpa hattı, sulu şartlarda ise %10.17 ile G8 numaralı hat ön plana çıkmıştır. Birim alan tane verimi en yüksek olan G1 numaralı arpa hattı diğer özellikler yönünden incelendiğinde, başaklanma gün sayısı, m2'de başak sayısı, birim alan hasat indeksi, başakta tane sayısı, fırın kuru kök ağırlığının fırın kuru toprak üstü ağırlığına oranı gibi özelliklerde en iyi sonuçlar vermiştir. This research has been conducted at Transitional Zone Agricultural Research Institute in Eskisehir during 2012-2013 and 2013-2014 growing seasons. The objective of the study was to determine growth stages, yield and yield components of hulless barley under Central Anatolian conditions since its breeding and production gained importance in recent years with its use for food, feed and other industrial purposes. 9 hulless barley lines and 1 registered cultivar of hulless barley were used as an experimental material. A preliminary work was performed to study the differences in early growth stages of hulless barley cultivar and lines. Lengths of roots and seedlings, oven-dry weights of roots and above-ground parts and their proportion to each other were determined in this preliminary study. In the experiment, times to emergence and heading, spikes per unit area, flag leaf area, flag leaf duration, stem and peduncle lengths, biological and grain yields per square meter, harvest index, spike length, total spikelets per spike, fertile and sterile spikelets per spike, grains per spike, grain yield per spike, thousand grain weight, test weight, protein concentration, and grains remaining on 2.5 mm sieve were determined. Since the differences between 2 years were found to be significant, results were evaluated separately for each year. According to research results hulless barley line with entry number G1 were give the highest grain yields under rainfed conditions with 217 and 225 kg/da in the first and second years, respectively. In the first year, check cultivar Ozen with 271 kg/da, the second year hulles barley line number 6 gave the highest grain yield under irrigated conditions. In terms of protein rates the first year hulless barley line number 6 with 17.46% in rainfed conditions, barley line number 9 with 16.86% in irrigated conditions obtained the highest values. The second year hulless barley line number 9 with 11.86% in rainfed conditions, line number 8 with 10.17% has come to fore front in irrigated conditions. The hulless barley line number 1, which gave the highest yields in both years, also gave the best values in time to heading, spikes per square meter, harvest index, grains per spike, and ratio of oven-dry root weight to oven-dry above-ground weight.