Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Derya ÜNLÜ
Danışman: AHMET YILDIZ
Özet:Bu araştırma, Küba’da toplumsal değişme sürecinde tarihsel olarak öğretmenin nasıl konumlandırıldığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaçla, tarihsel olarak, siyasal söylemlerde öğretmenin nasıl konumlandırıldığı ve öğretmen yetiştirme sisteminin nasıl bir değişim geçirdiği açıklanmaya çalışılmıştır. Küba, neoliberal politikalarla belirlenen ve küresel düzeyde hâkim olan öğretmen modeline uymayan, alternatif bir örnek olduğu için araştırma konusu olarak seçilmiştir. Araştırmada, literatür taramasıyla toplanan veriler söylem analizi ve betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Siyasal söylemlerde öğretmenin nasıl konumlandırıldığını anlayabilmek için öncelikle devrim sonrası tarihi, “devrim ve eğitimin yaygınlaşması (1959-1970), “sosyalist kurumsallaşma ve perfeccionamiento (1970-1986)”, “rektifikasyon (düzeltme) ve özel dönem (1986-2000)”, “fikirler savaşı (2000-günümüz)” başlıklı dört döneme ayrılmıştır. Her bir dönem altında devrimin siyasi kurucu figürlerinin konuşmaları söylem analiziyle incelenmiştir. Öğretmen yetiştirme sisteminin geçirdiği değişim ise devrim öncesi (kolonyal ve neokolonyal dönem-16.yy-1959) de dâhil olmak üzere oluşturulmuş olan dönemselleştirmeye göre her bir başlık altında öğretmen yetiştirmeye ait belgeler, uygulamalar ve müfredatın betimsel analiziyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda, hem söylemler hem de öğretmen yetiştirme sistemi göz önünde bulundurulduğunda devrimden sonraki ilk dönemde öğretmenin devrimin savunucusu ve taşıyıcısı olarak konumlandırıldığı, ikinci dönemde meslekleşen öğretmenliğin kalkınma hedefleri doğrultusunda topluma öncülük etme misyonuna sahip olduğu, üçüncü dönemde yurtsever ve araştırmacı kimliğinin öne çıktığı görülmüştür. Günümüzde ise öğretmenin eşitlik, özgürlük, sosyal adalet, dayanışma gibi evrensel fikirlerin üreticisi ve yayıcısı olması beklenmiştir. Ayrıca, uygulamada olan öğretmen yetiştirme sistemiyle, öğretmenden alanına hâkim bir profesyonel, eğitim sorunlarına bilimsel araştırma yöntemleriyle çözüm bulan ve politika oluşturma sürecine katılan bir araştırmacı, okulla sınırlı kalmayarak yaşadığı topumla bütünleşmiş bir önder olması beklenmektedir.Abstract This study aims to explore the historical position of teachers in the process of social change in Cuba. For that purpose, it attempts to give an account of the position of teachers in the political discourse and how the teacher training system changed throughout the history. The reason for the selection of Cuba as a research object is that it is an alternative example that does not fit to the globally hegemonic teacher-training model that is determined by neoliberal policies. In this study, the data collected by literature review are analyzed by methods of discourse analysis and descriptive analysis. In order to understand the position of teachers in the political discourse, first, the post-revolutionary era is divided into four periods: “proliferation of the revolution and education (1959-1970)”, “socialist institutionalization and perfeccionamiento (1970-1986)”, “rectification (correction) and special period (1986-2000)”, “the battle of ideas (2000-today)”. For each period, speeches of the political founders of the revolution were analyzed by discourse analysis. The analysis of transformation of the teacher-training system, in turn, covers the pre-revolutionary period (colonial and neocolonial period, from the 16th century to 1959) beside the abovementioned four periods. Each period is studied by a descriptive analysis of documents, practices and curricula relating to teacher training. In consideration of both political discourse and systems of teacher training, the analyses lead to the conclusion that teachers were considered as defenders and vectors of the revolution during the first period of the post-revolutionary era. In the second period, teaching became a profession with a mission to lead the society in line with the goals of development. In the third period, the identity of the teacher became more relevant with patriotism and research. Today, in turn, the teacher is expected to be a producer and vector of universal ideas such as egalitarianism, freedom, social justice and solidarity. Besides, in the current teacher training system, the teacher is expected to be a professional that is an expert in his/her field, a researcher that seeks scientific solutions to educational problems and participates in the policy making process, and a leader that is integrated with the community, whose field of activity is not restricted to the school.