Atatürk Baraj gölünün tuzlanmasına neden olabilecek jeolojik yapıların doğru akım özdirenç ve elektromanyetik yöntemlerle tanımlanması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEVBAHAR SABBAĞ

Danışman: MEHMET EMİN CANDANSAYAR

Özet:

Bu çalışmada, Atatürk Barajının tuzlanmasına neden olabilecek jeolojik yapılar, Doğru Akım Özdirenç (DAÖ) ve elektromanyetik yöntemlerle araştırılmıştır. Bu amaçla Atatürk Baraj Gölü Havzanın 542m kuzeyinde Kahta Çayı Havzasında, DAÖ ve Yatay Halka Elektromanyetik (YHEM) verileri toplanmıştır. YHEM ölçülen verileri mekansal süzgeç uygulanarak yorumlanmıştır. DAÖ verileri ise iki-boyutlu ve üç-boyutlu ters çözüm yapıldıktan sonra yorumlanmıştır. Ayrıca çalışma alanından alınan toprak ve suyun analizi sonuçları verilerin yorumlanmasında kullanılmıştır. Elde edilen özdirenç modellerinin yorumu, çalışma alanındaki kayaç birimlerinin tuzlanmaya sebep olmayacağını ortaya koymuştur. Çalışma alanındaki toprak ve Kahta Çayı su analizlerinden elde edilen veriler ölçüm alanındaki suyun orta tuzlu ve bazik olduğunu göstermiştir (pH=7.7). Atatürk Barajı’nda ileride olabilecek tuzlanma nedeninin Baraj kenarında açılan kuyulardan çekilen fazla su ve suyun tarımsal amaçlarla yanlış kullanımı nedeniyle olabileceği düşünülmektedir.AbstractThe geological formations cause salinization of Atatürk Dam were studied by Direct Current Resistivity (DCR) and electromagnetic methods in this study. For this purpose, the DCR and Horizontal Loop Electromagnetic Method (HLEM) data were collected in 542m north of Kahta Creek Catchment in Atatürk Dam Lake Basin. The measured HLEM data were evaluated by employing spatial filter. DCR data were evaluated following two-dimensional and three-dimensional inversion analyses. Also, soil and water samples analysis results collected from study site were used in data evaluation. The resistivity model interpretation revealed that rock formations in the study area will not cause salinization. Data obtained from the analyses of soils of the studied area and Kahta Creek water showed that the water of the measurement area is moderately saline and basic (pH=7.7). The possible future salinization cause of the Atatürk Dam thought to be abstraction of excess water from nearby wells of the Dam and misuse of water for agricultural purposes.