Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYBİKE AYFER KARADAĞ
Danışman: MEHMET EMİN BARIŞ
Özet:Bu çalışmada, havza yönetimi temelinde “katılımcı havza yönetim modeli” geliştirilmiştir. Çalışmada öncelikle havza yönetiminin temelini oluşturan “havza sınırları, veri tabanı, katılımcılık” kavramları irdelenmiştir. Bu çerçevede çalışma alanına ilişkin alt havza sınırları belirlenmiş, doğal ve kültürel özellikleri incelenerek, çiftçiler, idari kurumlar ve zirai ilaç bayileri ile anket çalışmaları ve görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilerek, Kovada gölü alt havzasının temel özellikleri, karakteri, su kaynakları kalitesi ve yönetimine ilişkin sorunları ortaya konulmuştur. Daha sonra elde edilen veriler ve değerlenedirmelerden yararlanılarak “katılımcı havza yönetim modeli” oluşturulmuş ve alana ilişkin öneriler getirilmiştir. Katılımcı havza yönetim modeli, yönetimin sınırlarını havza ölçeğine göre belirleyen, doğal, sosyo-kültürel ve ekonomik yapıyı bütüncül olarak değerlendiren, havza ölçeğindeki hiyerarşi ile katılımcılığı oluşturan bir yönetim yapısına sahiptir. Model çerçevesinde katılımcılığın sağlanması için geliştirilen “katılımcı eylem planları” havza özelliklerinin, sorunlarının, önceliklerin, hedeflerin, sınırlayıcı ve engelleyicilerin, plan, program, izleme ve denetleme faaliyetlerinin belirlenmesi gibi yönetime ilişkin önemli noktalarda katılımcıların işbirliği ve eşgüdümünü ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, katılımcı havza yönetim modeli, havza ölçeğinde su kaynakları ve diğer doğal kaynakların (toprak, bitki örtüsü, vb.) bütüncül olarak, ekolojik prensipler ve katılımcıların işbirliği ile yönetilmesini hedeflemektedir. Abstract In this study, “a participatory watershed management model” has been developed on the basis of watershed management. Firstly, the concepts of “watershed borders, database and participation” that form the basis of watershed management have been considered at length. Within this framework, sub-watershed borders relating to working field have been determined and after examining their natural and cultural features, surveys and interviews with farmers, administrative organizations and pesticide dealers were conducted. The obtained data was evaluated and problems relating to the basic features, the character, water resources quality and management of the sub-watershed of Kovada Lake were stated. Afterwards, the “participatory watershed management model” has been formed by making use of the obtained data and evaluations, and suggestions about this area have been developed. The participatory watershed management model has a management structure which is natural and which determines the management borders according to the watershed scale, evaluates the socio-cultural and economic structure holistically and forms participatoriness with hierarchy in the watershed scale. “Participatory action plans” developed for enabling participatoriness in the model framework, bring forth the cooperation and coordination of the participants at the important points concerning management such as the determination of watershed features, problems, priorities, aims, limitations and obstructions, plans, programs, monitoring and auditing activities. In conclusion, the participatory watershed management model aims at water resources and other natural sources (soil, flora, etc.) in the watershed scale be administered holistically by the cooperation of participants and ecological principles.