Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERAL ÖNDER
Danışman: AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
Özet:Menopoz, ovaryumun yumurtalıklarla ilgili işlevselliğini yitirmesi sonucu doğurganlığın yitirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Menopoza giriş yaşı genel olarak 45-55 yaşları arasında değişmekte, 40 yaştan önce başlayan menopoz erken, 55 yaşından sonra başlayan menopoz ise gecikmiş menopoz olarak kabul edilmektedir. Menopoz yaşını etkileyebilecek değişkenler merak konusu olmuş ve bu konuyla ilgili pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada erken menopoza girmiş kadınlarla; menopoza normal yaş sınırında girmiş kadınlar; stres, cinsiyet rolleri ve evlilik uyumu değişkenleri açısından karşılaştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini, menopoza erken girmiş (40 yaş altı) 82 kadın ve menopoza normal yaş sınırları içinde girmiş (40 yaş üstü) 142 kadın olmak üzere toplam 224 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Stres Belirtileri Ölçeği (SBÖ), Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), Evlilikte Uyum Ölçeği (EUÖ) ve Bem Cinsiyet Rollü Envanteri (BCRE) uygulanmıştır. Erken menopoz ve normal menopoz grubunun ilgili değişkenler açısından karşılaştırıldığı t-testi analizi sonucunda; erken menopoza girmiş kadınların normal yaş sınırında menopoza girmiş kadınlara oranla; daha yüksek stres belirtileri sergilediği, stresle başaçıkma tarzlarından kendine güvenli ve iyimser yaklaşımları daha az kullandıkları ve daha düşük evlilik uyumu puanı aldıkları saptanmıştır. Çalışmada, her iki grup için de ayrı ayrı korelasyon analizleri yapılmış, erken menopoz grubunda, eğitim durumu ile eş yardımı alma ve sosyal destek arasında pozitif ilişki bulunurken, eğitim durumu ile boyuneğici davranışlar arasında negatif ilişki bulunmuştur. Ayrıca her iki grupta da eş yardımı arttıkça evlilik doyumu artmakta, evlilik doyumu arttıkça stres belirtileri azalmaktadır. Çalışmanın temel amacı doğrultusunda, erken menopoza girmiş kadınlar ile normal yaş sınırları içerisinde menopoza girmiş kadınlarda gözlenen stres belirtilerini yordayan değişkenlerin farklılaşıp farklılaşmadığını görmek amacıyla, her iki grup için de ayrı ayrı regresyon analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, eğitim düzeyi, çalışma durumu, çocuk sayısı ve eş yardımı gibi demografik değişkenlerin her iki grupta da yordayıcı olarak denkleme girmediği gözlenmiştir. Ancak, her iki grupta da "evlilikteki anlaşma derecesi", "çaresiz yaklaşım" ve "sosyal destek arama" stres belirtilerini yordayan ortak değişkenler olarak belirlenmiştir. Bunların dışında, "erkeksi cinsiyet rolü" yalnızca erken menopoz grubunda yordayıcı değişken olarak karşımıza çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Menopoz, Erken Menopoz, Stres, Evlilik Uyumu, Cinsiyet RolleriAbstractMenopause is defined as the loss of fertility as a result of the loss of ovaries functioning associated with menstrual cycle. Age of menopause varies generally between the ages of 45-55. Menopause started before the age 40 is considered early menopause, and after the age 55 is called late menopause. Variables that may affect the age at menopause have been the matter of curiosity and many researches have been carried out on this issue. In this study, women had early menopause and women entered menopause at the normal age limit were compared in terms of stress, sex roles and marital adjustment variables. The research sample consisted of a total of 224 participants. 82 of them underwent early menopause (below 40 years old) and 142 women who underwent menopause within the normal age limit (above 40 years old). Demographic Information Form, Stress Symptoms Scale, The Ways of Coping Checklist (WCCL), Marital Adjustment Scale and the Bem Sex Role Inventory were applied to the participants. T-test result, the comparison of early menopause and normal menopause groups regarding the variables, revealed that the women who went through menopause early were overstressed, less likely to use manner so as to overcome stress with self-confidence and optimistic approach, got the lower scores of marital adjustment than the women who underwent menopause at normal age limit. In this study, the correlation analyses were done for both groups independently. The women group of early menopause showed the positive correlation between education level and spouse corroboration, social support, whereas the negative correlation between education level and submissive behavior. In addition, marital satisfaction increased with spouse support and it followed by reduction in signs of stress. In the basis of the study's purpose, regression analysis were performed separately for both groups in order to see whether the variables which predict the signs of stress observed in women who enter the menopause both early and timely, differed or not. As a result, education level, employment status, numbers of children and spouses support to each other of demographic variables were observed as predictors in neither early menopause nor normally menopause groups. However, the common variables were "degree of agreement in marriage", "the feel of despair approach" and "asking for social support" that were signs of stress have been identified as predictive covariates in both groups. Furthermore, the "masculine sex role" emerged as the predictor variables in only the early menopause group. Keywords: Menopause, early menopause, stress, marital adjustment, sex roles.