Kıbrıs sorununda liderlik olgusu (1954-1974)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BAYRAM KÜÇÜKOĞLU

Danışman: NEŞE ÖZDEN

Özet:

Bu çalışmada, 1954-1974 yılları arasında, Türk ve Rum tarafı liderlerinden F.Küçük, R.Denktaş, H. Makarios ve G.Klerides ağırlıklı olmak üzere, Kıbrıs Sorunu çerçevesinde liderlerin politikaları ve liderlik davranışları incelenmiştir. Bu kapsamda özellikle dönemin Türk Basını incelenmiştir.Çalışmada haber yoğunlukları açısından, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Cumhuriyet, Dünya, Yeni Tanin, Zafer, Vatan, Akşam, Günaydın, Kudret, Son Havadis, Ulus/Halkçı(Yeni Ulus) gazeteleri ile Akis, Kim ve Forum Dergileri daha çok yer almıştır. Kıbrıs Basını'nın bakışını yansıtmak amacıyla, Halkın Sesi, Bozkurt, Alithi, Cyprus Mail, Cyprus Weekly, Ethniki Elefteria, Sinagermos gazeteleri de tezin içeriğinde kısmen kullanılmıştır. Türk Basınının genelinde Kıbrıs'ın bir ?milli dava? olduğunu kamuoyuna aktarma yönünde genel bir eğilim gözlemlenmektedir. Kıbrıs konusundaki hassasiyetiyle, Hürriyet Gazetesi'nin diğerlerinden daha fazla öne çıktığı görülmektedir. 1964 yılında Kıbrıs'ta bulunmuş Milliyet Gazetesi yazarı Ö.Sami Coşar yazılarıyla Kıbrıs'la ilgili yoğun haber yapmıştır. Akis'te Metin Toker'in, köşesinde Kıbrıs'la ilgili yazılarında İnönü hükümetini desteklemiş ve Makarios'u eleştirmiştir. Kim Dergisinde, Özcan Ergüder liderler açısından Kıbrıs davasının ve liderliğinin zorluklarını ortaya koyduğu, Bülent Ecevit'in dönemin iktidarını ve NATO'yu eleştirdiği, Sadun Tanju'nun ise Dr. Küçük'ün liderliğini sorguladığı yazıları bulunmaktadır.Liderlik özelliklerini değerlendirmeye önem atfeden bu çalışmada, Türk tarafından; Dr.Küçük ve Denktaş ile Rum tarafından Makarios ile Klerides -özellikle toplumla kurdukları ilişki, iletişim tarzı ve becerileri açılarından- değerlendirilmeye çalışılırken, dönemin liderleri ve konu içerisinde yer almış kişilerin hatıraları incelenmiş, gazete/dergi makaleleri, zabıt cerideleri kullanılmış ve KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve dönemi yaşamış kişilerle görüşmeler yapılmıştır.AbstractThis PhD thesis focuses on the policies and attitudes of the political leaders in 1954-1974 relating the Cyprus Question with a special emphasis on F.Küçük, R.Denktaş, H. Makarios and G.Klerides. In this regard, specifically the Turkish Press has been studied.A great proportion of news and articles from the leading Turkish newspapers, such as Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Cumhuriyet, Dünya, Yeni Tanin, Zafer, Vatan, Akşam, Günaydın, Kudret, Son Havadis, Ulus/Halkçı (Yeni Ulus), Akis, Kim and Forum while narrowly from those of Halkın Sesi, Bozkurt, Alithi, Cyprus Mail, Cyprus Weekly, Ethniki Elefteria, Sinagermos was used in the thesis. In most cases the tendency of delivering news about Cyprus to the general public ?as a national question? was predominant during the period. The newspaper Hürriyet recounts details of the Cyprus events in detail at that time. The Milliyet writer Ö.Sami Coşar, who had been in Cyprus in 1964, wrote many articles regarding the Cyprus Question. Metin Toker wrote in the Akis newspaper by supporting the İnönü government and criticising Makarios. The Kim journal included articles about Özcan Ergüder?s comments on the difficulties of the Cyprus leaders for effective leadership, Bülent Ecevit?s collaborative critical analyses of the Turkish government in power and the NATO, and Sadun Tanju?s articles concerning Dr.Küçük?s leadership.This thesis provides a useful framework for analyzing the leaders? attitudes concerning the Cyprus Question, by studying the dynamics of interactions between the leaders and followers, the leader's behavior, communication style and skills of Dr.Küçük ve Denktaş on the Turkish-Cypriot side and Makarios and Klerides on the Greek-Cypriot side. The related literature covers relevant memoirs on the topic, newspaper/journal articles, cabinet papers, and the conversation with Rauf Denktaş, the ex-President of the Turkish Republic of Northern Cyprus(KKTC), and those of other witnesses of the period under study.