Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DERYA HALİSDEMİR
Danışman: SERAP NAZLI
Özet:Bu araştırmada, anne babası boşanmış 12-14 yaş aralığında ortaokul öğrencileri ve velayeti üstlenmiş anneleri için geliştirilen boşanmaya uyum programlarının, çocukların ve annelerinin boşanmaya uyum, psikolojik sağlamlık ve aile yaşam doyumları üzerinde etkililiği incelenmiştir. Programlar, tek ebeveynli aile ortamında yaşayan çocuklara ve annelerine eş zamanlı olarak uygulanmıştır. Araştırmada ön-test, son-test, izleme kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma grubunu, 12–14 yaş aralığında boşanmış aileden gelen öğrenciler ve bu öğrencilerin anneleri oluşturmaktadır. 16 anne deney ve kontrol gruplarına yansız olarak atanmış olup; çocuk deney ve kontrol grubu araştırmaya katılan annelerin çocukları ile oluşturulmuştur. Deney gruplarına 10 haftalık boşanmaya uyum programları araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Araştırmada, Çocuk Boşanmaya Uyum Ölçeği-Okul Formu, Yetişkin Boşanmaya Uyum Ölçeği, Çocuklar İçin Boşanmaya Uyum Ölçeği (ÇBUÖ), Yetişkin Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (ÇGPSÖ-12), Aile Yaşam Doyumu Ölçeği (AYDÖ) kullanılmıştır. Çocuk Programı Değerlendirme Formu ve Yetişkin Programı Değerlendirme Formu ile programa ilişkin görüşler toplanmıştır. Deney gruplarına uygulanan boşanmaya uyum programlarının etkisini belirlemek amacıyla Mann Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Program değerlendirme formlarından elde edilen verilerin özetlenmesi ve yorumlanmasında betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Çocuk ve Yetişkin Boşanma Uyum Programı'nın çocukların ve annelerinin boşanmaya uyum, psikolojik sağlamlık ve aile yaşam doyumlarının artırılmasında etkili olduğu belirlenmiştir. Program değerlendirme formlarından elde edilen veriler deney gruplarına uygulanan boşanma uyum programının katılımcıların boşanmaya yönelik duygu, düşünce ve davranışları üzerinde olumlu etkisi olduğunu göstermiştir. Bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur. In this study, the effectiveness of divorce adaptation programs, developed for 12-14 years old middle school students, whose parents are divorced, and their mothers who have custody were examined on the adjustment, psychological resilience and family life satisfaction. The programs were applied simultaneously to children and their mothers living in a single-parent family environment. In the research, semi-experimental design with pretest, posttest, and control group was used. The research group consists of 12-14 years old students from divorced families and their mothers. 16 mothers were assigned to the experimental and control groups impartially. The child experimental and control groups consists of the children of the mothers participated in the research. The divorce adaptaion programs were applied by the researcher for ten weeks to experimental groups. In the study, Child Divorce Adaptation Scale-School Form, Adult Divorce Adaptation Scale, Child Divorce Adaptation Scale, Adult Psychological Resilience Scale, Child and Young Psychological Resilience Scale, Family Life Satisfaction Scale were used. Opinions about the program were collected through the Child Program Evaluation Form and the Adult Program Evaluation Form. To define the impact of the divorce adaptation programs applied to the experimental groups, Mann Whitney U test and Wilcoxon Signed Rank Test were used. The data gathered from the Programme evalotion forms was analysed through descriptive analysis. The findings depicts that Child and Adult Divorce Adaptation Programs are efficient for increasing the adaptation of divorce, psychological resiliency and family life satisfaction of the children and their mothers. The data obtained from the program evaluation forms showed that the divorce adjustment program given to the experimental groups had a positive effect on the feelings, thoughts and behaviors of the participants. The findings were discussed within the framework of the relevant literature and suggestions were presented.