Kâdî Mîr El-Meybudî’nin felsefî görüşleri -Şerhu Hidâyeti’l-Hikme’nin metafizik kısmının incelemesi-


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Armağan ATAR

Danışman: İBRAHİM MARAŞ

Özet:

Kâdî Mîr el-Meybudî’nin Felsefî Görüşleri-Şerhu Hidâyeti’l-\\r\\nHikme’nin Metafizik Kısmının İncelemesi- adını taşıyan bu çalışmamızda,\\r\\nOsmanlı döneminin, XVI. yüzyılda yaşamış olan önemli âlimlerinden birisi\\r\\nolan Meybudî’nin felsefî görüşlerini incelemeye çalıştık. Çalışmamızın\\r\\ndayanak noktası olan bu eser, Osmanlı medreselerinde yıllarca ders kitabı\\r\\nolarak okutulmuştur.\\r\\nHidâyetü’l-Hikme şerhinin metafizik kısmının incelendiği bu\\r\\nçalışmamız giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.\\r\\nÇalışmamızın giriş kısmında Osmanlı düşüncesinin genel yapısı\\r\\nhakkında kısa bir bilgi verilmiştir.\\r\\nBirinci kısımda Meybudî’nin hayatı, eserleri ve Şerhu Hidâyeti’l-\\r\\nHikme eserinin önemi hakkında bilgi verilmiştir. Ancak kaynaklarda,\\r\\nMeybudî’nin hayatı hakkında yeterli ve ayrıntılı bilgi yer almamaktadır.\\r\\nÇalışmamızın ikinci kısımda ise öncelikle Meybudî’nin varlık ve varlık\\r\\nile ilgili temel kavramları ele alışı incelenmiştir. Sonra Zorunlu Varlık’ın\\r\\nvarlığı, ispatı, birliği ve ilim irâde gibi sıfatları hakkındaki görüşlerine yer\\r\\nverilmiştir. Son olarak da, Meybudî’nin Tanrı-âlem ilişkisi bağlamında ele\\r\\naldığı mücerred akıllar nazariyesi incelenmiştir. Ayrıca çalışmamızda\\r\\nMeybudî’nin görüşleri, Kindî ve Fârâbî’nin yanı sıra ağırlıklı olarak İbn\\r\\nSînâ’nın ve kelâmcıların görüşleriyle karşılaştırmalı olarak verilmiştir.\\r\\nSonuç kısmında ise çalışmanın kısa bir değerlendirilmesi yapılmıştır.\\r\\nSonuç olarak çalışmamızda görüşlerini incelediğimiz Meybudî, Osmanlı\\r\\ndüşüncesinde İbn Sînâ geleneğinin takipçisi bir isim olarak karşımıza\\r\\nçıkmaktadır.