Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ali EBRAHIMZADEH
Danışman: RECEP KILIÇ
Özet:İbn Sînâ İşârat vet-Tenbihât’ın dördüncü bölümünde Sıddîkîn kanıtını açıklamaya çalışır. İbn Sînâ bu kanıtı açıklamak için beş kısımda bu konu üzerinde durur. Mutlaku'l-vücûddan hareket eden bu kanıt hiç bir varlığa ihtiyaç duymadan zorunlu varlığı ispatlamaktadır. İbn Sînâ İşârat’ta bu kanıt ile ispatlanan zorunlu varlığın sekiz inkar edilmiş ve bir subuti sıfatından söz eder. Bu kanıtın din felsefesi açıdan değerlendirmesi bu tezin konusu olmuştur. Kant’ın kategorisinde kanıtlar üçe ayrılmıştır. Sıddîkîn kanıtına daha yakın görünen ontolojik ve kozmolojik kanıtlar olmuştur. Ontolojik kanıt mükemmel varlığın zihni varlığından hareketle o varlığın zihindışı varlığını ispatlamaktadır kozmolojik kanıt ise evrenin kendisinden veya bir özelliğinden hareketle Tanrı’yı ispatlamaktadır. Din felsefesinde kullanılan bu iki kanıt özel varlıktan hareketle Tanrı’yı ispatlamaktadır. Ontolojik kanıt özel varlığın (mükemmel varlığın) zihni varlığından hareket etmektedir; kozmolojik kanıt ise özel varlığın (evren veya evrenin bir özelliği) zihindışı varlığından Tanrı’yı ispatlamaktadır. Sıddîkîn kanıtını her ne kadar bazı düşünürler ontolojik ve diğer bazısı kozmolojik olarak değerlendirseler bile ontolojik ve kozmolojik kanıtların yöntemlerini taşımadığı için o kanıtlardan sayılamaz. Bu kanıt özel varlık yerine mutlak varlıktan hareketle Tanrı’yı ispatlamaktadır ve bu konu yani mutlak varlıktan hareketle Tanrı’yı elde etmek din felsefsinde görünmeyen ve anlaşılmayan bir konu olmuştur. Öyle ki kanıtları düzenleyen Kant bile bu tür kanıtın olabileceğinden ve daha doğrusu olduğundan söz etmemiştir. Sıddîkîn kanıtının konumunu belirlememiz için yeni bir kategori kurmamız gerekir. İşte o zaman bu kanıtın konumu diğer kanıtlar arasında belli olur.Abstract Avicenna analyses seddigin argument in the fourth chapter of his book titled “Al_Esharat val_Tenbîhât”. In his analyses, he looks into five aspects or issues. This argument which moves from the absolute existence attempts to deduce necessary existent, without dependence on any external being. Avicenna talks about Gods eight non-existent and one existent attributes, of course after proving the necessary existent by this argument. The purpose of this thesis is to probe into this argument from the perspective of philosophy of religion. In Kant’s classification, three kinds of argument have been stated. Ontological and cosmological arguments are the closest arguments to seddigin argument. Ontological arguments using mental existence analysis of complete being, proves its external existence. Mean while cosmological argument by moving from the world or one of the world’s features tries to prove the God. Although some scholars consider Seddigin argument as ontological argument and some others count it as cosmological argument, we cannot declare it as ontological or cosmological argument due to lacking the features of those arguments. Because the Seddigin argument instead of moving from specific being, it moves from the absolute existence (the existence from this perspective that it exists) and demonstrate or confirms God. Naturally, such a motion, namely movement from absolute existence, hasn’t existed in philosophy of religion, so that, even Kant hasn’t spoken about such a movement and its possibility or availability. Therefore, to know the position of seddigin argument, a new classification must be made and only in that case its position among other arguments will be known.