Bir tarihçi olarak M. Şemseddin Günaltay (hayatı, eserleri, ve islam tarihi ile ilgili eserlerinin tahlili)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLHAMİ AYRANCI

Danışman: NAHİDE BOZKURT

Özet:

M. Şemseddin Günaltay, (1883-1961) Meşrutiyet ve Cumhuriyet devirlerini yaşamış, yakın tarihimiz ile ilgili alınan karar ve uygulamalara kaynaklık etmiş bir bilim ve devlet adamıdır. İttihad ve Terakki üyeliğinden milletvekilliğine, medreseden üniversite hocalığına, Türk Tarih Kurumu Başkanlığından Başbakanlığa kadar çok değişik unvan ile devlet görevlerinde bulunmuş olan Günaltay, hayatının yarıdan fazlasını siyasetle geçirmesine rağmen, gerek sosyal konularda, gerekse Türk ve İslam tarihi sahasında, onlarca eser ve makaleye de imza atmıştır. Cumhuriyet döneminde özellikle İslam tarihi alanında bir otorite olarak kabul edilen Günaltay'ın fikirlerinin ve eserlerinin iyi anlaşılması, sadece bir şahsın ve eserlerinin tanınmasına değil, aynı zamanda yakın tarihimizin daha iyi anlaşılmasına ve yorumlanmasına da katkı sağlayacaktır. Tezimizde, başlıkta belirtilen her ayrıntı detaylı bir şekilde ele alınmış, içinde bulunduğumuz medeniyetin İslam tarihinden doğduğunu düşünen Günaltay'ın tarihçi kimliğine özellikle vurgu yapılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır: Birinci bölüm Günaltay'ın hayatına ayrılmış, İkinci bölümde Günaltay'ın fikir dünyası detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde eserleri incelenmiş, Dördüncü bölümde de İslam Tarihçiliği çalışılmıştır. Çalışmamızda kaynak olarak Günaltay'ın eserleri temel alınmış, bununla birlikte, onun hakkında kaleme alınmış her türlü çalışmadan ve konu ile ilgili diğer eser ve makalelerden gereği gibi istifade edilmeye gayret edilmiştir.AbstractM. Şemseddin Günaltay, (1883?1961) is a scientist and a statesman who has lived the Constitutional Monarchy and Republic periods, has been a source to taken decisions and enforcements related with our nearby history. Günaltay worked in different governmental assignment with very different appellation from Committee of Union and Progress membership to deputyship, from madrasah to academic career in the university, from Turkish Historical Society Chairmanship to Prime Minister, in spite of being in the politics for more than half of his life, he put his signature to tens of books and articles about social subjects and also about Turkish and Islamic history ground. To understand Günaltay?s thoughts and works well, who is accepted as an authority on especially Islamic history field in the Republic period, will not only sustains a person and his works recognition, but also to understand and comment our nearby history better. In our thesis, all of the details stated in the heading were discussed in detail, studied for stressing on especially Günaltay?s historian personality who thinks that the civilization we are in was arised from History of Islam. This study is formed from four chapters. First chapter is assigned for Günaltay?s life, in the second chapter Günaltay?s world of thought was discussed in detail. In the third part his books were analyzed, in the fourth part his Islamic historian personality was studied. In our study Günaltay?s works were taken as a base as a source, together with this, all of the studies written about him and other works and articles related with the subject was attempted to be benefited as is due.