Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KEMAL ÇAĞATAY ŞİMŞEK
Danışman: ORHAN ÇELİK
Özet:Kur riski, kur ve paritelerdeki değisiklikler nedeniyle zarara uğrama olasılığıdır. Bankalar döviz pozisyonu aldıklarında kur riskiyle karsılasmaktadırlar.Bankacılık sektöründe kurlarda meydana gelen dalgalanmalardan kaynaklanan riskin yönetilmesi önemlidir. Kur riski yönetimi, bankanın faaliyetlerini yürütürken maruz kaldığı kur riskinin belirlenmesi, ölçülmesi ve minimize edilmesine yönelik faaliyetlerdir.Kur riskinin olumsuz etkilerinden korunmak için bankalar türev ürünler kullanmaktadırlar. Türev ürünler, riskleri yönetmek ve risklere karsı korunmak amacıyla kullanılabildiği gibi, spekülasyon ve arbitraj amacıyla da kullanılmaktadır.Türev ürünler, içinde barındırdıkları risklere karsın, kullanımlarındaki kolaylık ve sağladıkları ekonomik yararlar nedeniyle, günümüz ekonomilerinin vazgeçilmez finansal araçlarından biridir.Forward, futures, opsiyon ve swap gibi çesitleri bulunan türev ürünler, günümüzde risk yönetimi çerçevesinde bankalar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda yasanan finansal krizlerle beraber artan kur riskini kontrol etmek ve bu riskten korunmak amacıyla Türk bankacılık sektöründe de türev ürün kullanımına giderek daha fazla ağırlık verilmektedir.Türk bankacılık sektöründe en çok kullanılan türev ürün swap islemleridir. Swap islemlerinin bilesenleri incelendiğinde, en büyük payı döviz swap islemlerinin olusturduğu görülmektedir.Bu çalısmada, Türk bankacılık sektörü türev ürün kullanım dinamiklerinin anlasılması açısından döviz swaplarının kullanımını etkileyen makroekonomik faktörlerin belirlenmesine yönelik analizler yapılmıstır. Döviz swap islemleri ile makroekonomik değiskenler arasındaki iliski Granger nedensellik analizi, regresyon analizi, VAR etki tepki analizi ve varyans ayrıstırması analizi ile incelenmistir.Yapılan analizler sonucunda döviz swap islemleri ile bilanço dısı riskler, enflasyon, piyasa riski, TCMB rezervleri ve bankalardaki TL mevduatı arasında bir iliski tespit edilmistir.Abstract Currency risk is the probability of loss due to changes in foreign exchange rate and parity. Banks are faced with currency risk when they have foreign currency position.In banking sector, it is important to manage the risks arising from the fluctuations in exchange rates. Currency risk management refers to the activities of identifying, measuring and minimizing the currency risk that banks face while performing their activities.To avoid the negative effects of currency risk, banks use derivatives. Derivatives can be used for speculation and arbitrage purposes, or for managing and hedging risks. In spite of their risks, derivatives are one of the indispensable financial instruments in today's economy, because of the ease of use and economic benefits they provide.Nowadays, derivatives, which have varieties such as forwards, futures, options and swaps have been widely used by the banks within the context of risk management. The use of derivatives has increasingly been given more importance within Turkish banking sector in order to avoid from and control the currency risk, which increased as a result of the financial crises, which took place in recent years.Swaps are the most widely used derivatives in Turkish banking sector. Considering the components of swap transactions, currency swap transactions constitute the largest percentage.In this study, analyses aiming at determining the macroeconomic factors which affect the use of currency swap derivative were performed to understand the dynamics of using derivatives in Turkish banking sector. The relationship between currency swap transactions and macroeconomic variables were analyzed through Granger causality analysis, regression analysis, VAR impulse response analysis and variance decomposition analysis. As a result of these analysis, it was found that there is a relationship between currency swap transactions and off-balance sheet risks, inflation, market risk, Central Bank reserves and TRY deposits in the banks.